«Τέτοια καταστροφή στο περιβάλλον έχουμε να δούμε εδώ και 800.000 χρόνια»

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής, Σέντας Άγγελος, του τμήματος Β2

ΖΑΝ ΖΟΥΖΕΛ, νομπελίστας κλιματολόγος «Τέτοια καταστροφή στο περιβάλλον έχουμε να δούμε εδώ και 800.000 χρόνια» Πρωτοφανής η κλιματική αλλαγή τα τελευταία τουλάχιστον 800.000 χρόνια, ομολογεί ο νομπελίστας κλιματολόγος Ζαν Ζουζέλ. Ενας από τους παγκοσµίως πλέον γνωστούς κλιµατολόγους και ειδικούς των παγετώνων, που το 2007 τιμήθηκε µε το βραβείο Νόµπελ, µαζί µε τα άλλα µέλη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιµατική Αλλαγή. • Παρ’ όλες τις μελέτες και τις εισηγήσεις, δεν είναι λίγοι όσοι ακόμη πιστεύουν πως η κλιματική αλλαγή δεν είναι παρά ακόμη μία επιστημονική ανακρίβεια. Η επιστημονική κοινότητα έχει πολύ συγκεκριμένα επιχειρήματα πάνω στο θέμα. Κάθε μία από τις τρεις τελευταίες δεκαετίες είναι συνεχώς θερμότερη της προηγούμενης, κάτι που έχει να παρατηρηθεί από το 1850. Οι συγκεντρώσεις σε διοξείδιο του άνθρακα έχουν αυξηθεί κατά 40% από την προβιομηχανική εποχή, αρχικά εξαιτίας εκπομπών ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο, για να φτάσουμε στην πρόσληψη αυτής της ενέργειας από το κλιματικό σύστημα. Αυτά είναι πρωτοφανή και ανήκουστα ποσοστά, τουλάχιστον για τα τελευταία 800.000 χρόνια. Επίσης, λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχουν ανέβει πολύ και τα ποσοστά μεθανίου και μονοξειδίου του αζώτου. Οσο και να θέλουμε να ευλογήσουμε τα γένια μας, ο άνθρωπος είναι ο κύριος παράγοντας για όλα αυτά τα φαινόμενα. • Ποιες είναι οι τελευταίες ενδείξεις αυτών; Οι συνέπειες των επιλογών μας φαίνονται σε πολλά επίπεδα: στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας και των ωκεανών, στις αλλαγές στον παγκόσμιο υδάτινο κύκλο, στο λιώσιμο των πάγων, άρα και στην αύξηση της στάθμης της θάλασσας. Αυτό το τελευταίο είναι πάρα πολύ επικίνδυνο. • Και η απορία όλων: είναι αντιστρέψιμη η κατάσταση; Είναι αντιστρέψιμη στο γεωφυσικό χρονοδιάγραμμα, αλλά όχι στο ανθρώπινο! Το μεγαλύτερο τμήμα των αλλαγών που οφείλονται σε ανθρωπογενείς παράγοντες είναι αντιστρέψιμο μόνο μετά από εκατομμύρια χρόνια, αν υποθέσουμε πως σταματάει τώρα η όποια επιπλέον επιβάρυνση –πράγμα αδύνατο. Ακόμη και τότε, το 15-40% της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα θα παραμείνει στην ατμόσφαιρα περισσότερο από 1.000 χρόνια. Και φυσικά, τμήμα των παγωμένων μαζών των πόλων που λιώνουν δεν θα ξαναδημιουργηθούν ποτέ. • Ποιες είναι οι κύριες αιτίες της κλιματικής αλλαγής; Ο πλανήτης μας είναι θερμότερος κατά 0,7°C από το 1950. Αν η ανόδος της μέσης θερμοκρασίας της Γης οφειλόταν μόνο σε φυσικά αίτια (όπως εκρήξεις ηφαιστείων ή ηλιακή ακτινοβολία), τότε θα ήταν της τάξης του 0,1°C. Δυστυχώς, η μόνη εξήγηση είναι ο άνθρωπος. Αυτός είναι ο κύριος αυτουργός και ο βασικός υπαίτιος. • Εχουμε διαπράξει, δηλαδή, αυτό που εμείς οι Ελληνες ονομάζουμε «ύβρη»; Πραγματικά, οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα να αλλάξουμε όλον τον πλανήτη. Αυτό ισχύει και για τη σύνθεση της ατμόσφαιρας (πόσο οξυγόνο και πόσο διοξείδιο θα έχει), αυτό ισχύει και για την οξίνιση των νερών των ωκεανών (που συνδέεται με την απορρόφηση περίπου 1/4 του διοξειδίου του άνθρακα από το νερό), αυτό ισχύει για τα πάντα. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση, έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη «Ανθρωπογενή Εποχή», όπου ο άνθρωπος είναι επικυρίαρχος όλων. Αρα, ναι, είναι αυτό που εσείς αποκαλείτε «ύβρι». Με μείζονες ανθρωπιστικές, πέραν των κλιματολογικών, συνέπειες. • Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε την κλιματική αλλαγή σ’ ένα μικρό παιδί; Εχω 7 εγγόνια! Και παρατηρώ πως οι γονείς τους συνεχώς προσπαθούν να τα ευαισθητοποιήσουν για περιβαλλοντικά ζητήματα. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν για να «σώζουν» ενέργεια, να μην τη σπαταλάνε. Και γίνεται πολύ εύκολα: Ας ξεκινήσουμε με το να κλείνουμε το φως από το δωμάτιό μας, όταν δεν είμαστε μέσα! • Πώς μπορεί να καταλάβει ένας Αμερικανός τεχνοκράτης ή ένας Κινέζος εργάτης πόσο σημαντικό είναι να εκλείψει, για παράδειγμα, ένα συγκεκριμένο κοράλλι, που βρίσκεται τόσο «μακριά» του; Η υπερθέρμανση οδηγεί σε τέτοιες απώλειες. Γιατί είναι σημαντικές, ακόμη και αυτή ενός «μακρινού» μας κοραλλιού; Μην ξεχνάμε πως πρόκειται για χαρισματικά οικοσυστήματα, με υψηλή ποιότητα αυτού που ονομάζουμε «οικονομία της φύσης». Ολοι μας έχουμε να μάθουμε από αυτά και όλοι μας ανεξαιρέτως θα επηρεαστούμε –σε διαφορετικό τομέα ίσως– από αυτή την απώλεια. Και γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία! • Τι περιμένετε από το Παγκόσμιο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή, που θα γίνει στο Παρίσι το 2015; Ανήκω στην οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου και ως εκ τούτου γνωρίζω καλά πως αν θέλουμε να διατηρήσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από 2°C, καλά θα κάνουμε να δράσουμε τώρα. Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι να υπογράψουν όλες οι χώρες την ίδια συμφωνία και από το 2020 να έχουμε κοινές δράσεις, όχι μόνο υποσχέσεις! • Είστε αισιόδοξος; Γνωρίζω καλά τις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως ανθρωπότητα. Ωστόσο, προσπαθώ να παραμένω αισιόδοξος, καθώς έχουμε ευθύνη: πρέπει να παραδώσουμε έναν βιώσιμο και ευχάριστο, όμορφο πλανήτη στα παιδιά μας! ………………………………….. INFO: Την Τρίτη 27/05, στις 19.30, ο Ζαν Ζουλέλ θα μιλήσει στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31) μαζί με τον καθηγητή Χρήστο Ζερεφό. Είσοδος ελεύθερη. n.ralli@efsyn.gr ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ