Ο ποταμός Νέστος

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής, Κιάκος Στέλιος, του τμήματος Γ2

Ο ποταμός Νέστος έχει συνολικό μήκος 234 χλμ που ξεκινούν από την περιοχή του Ρίλα στη Βουλγαρία και είναι ένα από τα πέντε μεγαλύτερα ποτάμια ης Ελλάδας. Μετά τα πρώτα 100 χλμ. που διανύει στην περιοχή της Βουλγαρίας εισέρχεται στην Ελλάδα στο Νομό Δράμας και εκβάλει στο Θρακικό πέλαγος απέναντι στη Θάσο., έχοντας διασχίσει τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Ροδόπης καθώς και το όρος Φαλακρό. Ακόμη αποτελεί το φυσικό σύνορο της Μακεδονίας και της Θράκης, όπως και των νομών Καβάλας και Ξάνθης. Κατά την διάρκεια της ροής του στον ελληνικό χώρο υπάρχουν δύο υδροηλεκτρικά φράγματα, το φράγμα του Θησαυρού και το φράγμα της Πλατανόβρυσης. Οι επισκέπτες του Νέστου θα θαυμάσουν το φυσικό περιβάλλον με εξέχουσα την περιοχή του ποταμού που βρίσκεται ανάμεσα της Σταυρούπολης και το χωριό Τοξότες, η οποία είναι γνωστή σαν "Στενά του Νέστου", χωρίς βέβαια να υστερούν και οι περιοχές του υδροχαρούς δάσους και του σημαντικού βιότοπου του Δέλτα του Νέστου. Ο Νέστος, σύμφωνα κατά τον Ηρόδοτο αποτελούσε το βόρειο όριο εξάπλωσης των λιονταριών στην Ελλάδα. Σήμερα αποτελεί το καταφύγιο για 300 είδη πουλιών, 30 είδη αρπακτικών, 11 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών ενώ αρκετά είναι και τα είδη ψαριών που ζουν στις λιμνοθάλασσες του δέλτα. Ξεχωριστή και θαυμάσια εμπειρία για τους εραστές της φύσης όπως και για τους φίλους των σπορ, αποτελεί ένας περίπατος δίπλα στο ποτάμι, μια βόλτα πάνω στο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε6 ή η κατάβαση με καγιάκ. Ο Νέστος κατά την διάρκεια της πορείας του και όσο φτάνει πιο κοντά προς τις εκβολές του, διαμορφώνει το περιβάλλον του, με τα πουλιά να έχουν τον πρώτο λόγο. Στη συνέχεια δε φτάνοντας στο τέλος σχηματίζει Υδροβιότοπο Διεθνούς σημασίας, σημαντικό για την αναπαραγωγή, τη μετανάστευση και για τη διαχείμαση πολλών ειδών πουλιών. Στην περιοχή του Νέστου έχουν δημιουργηθεί αρκετά έργα που βοηθούν στο πότισμα των γύρω πεδιάδων. Με την αιώνια διαδρομή του ανάμεσα στα βουνά προσφέρει ακούραστα το ευεργετικό νερό του στη φύση και τον άνθρωπο. Εχει παίξει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη του γύρω τόπου δίνοντας την ευκαιρία για την δημιουργία και εξέλιξη αρκετών πόλεων κοντά σε αυτό. Η σημασία του ποταμού στην αρχαιότητα Ο Νέστος λατρεύτηκε ως θεός στην αρχαιότητα. Σε καμιά αρχαία πηγή δεν γίνεται λόγος για ποταμοπλοϊα στο Νέστο. Είναι φανερό πως η ασταθής κοίτη του στον κάτω ρου, οι συχνές πλημμύρες του και η απόκρημνη περιοχή του μέσου και άνω ρου του απέκλειαν κάθε δυνατότητα ανάπλου του ποταμού. Λόγω μάλιστα της διαδρομής του μέσα από απόκρημνα και δύσβατα μέρη, δεν σχηματιζόταν ούτε κατά μήκος της κοίτης του κανένας φυσικός χερσαίος δρόμος, όπως συνέβαινε με τόσους άλλους ποταμούς, ώστε να εξασφάλιζε την επικοινωνία της θρακικής ενδοχώρας (άνω και μέσο ρου του) με τις ακτές του Βόρειου Αιγαίου. Επιπλέον, κατά μήκος του Νέστου δεν υπήρχαν πολλά περάσματα (πόροι) για τη διάβασή του κι έτσι δυσχεραινόταν, σε αρκετό βαθμό, ακόμη και η οριζόντια επικοινωνία μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης. Στην πραγματικότητα δύο ήταν, όπως και σήμερα, τα περάσματα του ποταμού, από τα οποία το ένα (το βόρειο) βρισκόταν στο μέσο και το άλλο (το νότιο) στον κάτω ρου του, όπου αντίστοιχα είχαν ιδρυθεί και οι πόλεις Νικόπολη και Τόπειρος. Το βόρειο πέρασμα επέτρεπε την επικοινωνία μεταξύ των κοιλάδων του Στρυμόνα και του Έβρου, ενώ από το νότιο πέρασμα διερχόταν ένας πανάρχαιος δρόμος (η λεγόμενη «κάτω οδός»), ο οποίος εξασφάλιζε την επικοινωνία μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης και γενικότερα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Στ' αχνάρια του δρόμου αυτού κατασκευάστηκε αργότερα η ρωμαϊκή Εγνατία οδός, της οποίας ίχνη μιας τοξωτής γέφυρας βρέθηκαν πλάι στην Τόπειρο. Ο Νέστος μπορεί να μην είχε σπουδαία συγκοινωνιακή σημασία για τον ευρύτερο Θρακομακεδονικό χώρο. Είχε όμως τεράστια σημασία για την οικιστική και οικονομική ιστορία των παρανέστιων κατοίκων της περιοχής των εκβολών του. Συγκεκριμένα, με τις προσχώσεις του καθιστούσε πολύ εύφορους τους κάμπους της σημερινής Χρυσούπολης και Ξάνθης και γι' αυτό είχαν ακμάσει εκεί, κατά την αρχαιότητα, αρκετοί οικισμοί, όπως ήταν τα Άβδηρα και η Πέρνη. Αντίθετα, κατά την αυτοκρατορική εποχή, η ασταθής κοίτη του και οι συνεχείς πλημμύρες του επηρέασαν αρνητικά την οικιστιική ιστορία της περιοχής. Έτσι, διαπιστώνεται μια σχετική παρακμή των Αβδήρων και μετατόπιση του οικιστικού ενδιαφέροντος βορειότερα από το δέλτα του ποταμού, όπως μαρτυρεί η ίδρυση της πόλης Τοπείρου, κοντά στις παρυφές των βουνών. Γενικά, η μεγάλη επίδραση που άσκησε ο Νέστος στη ζωή των αρχαίων παρόχθιων κατοίκων συμπεραίνεται από τη θεοποίησή του, καθώς κι από την απεικόνισή του σε νομίσματα των αυτοκρατορικών χρόνων. Προβλήματα Για το παραποτάμιο Δάσος του Νέστου, το 1952 αποφασίστηκε η εκχέρσωση του μεγαλύτερου μέρους του και η καλλιέργειά του με γεωργικά φυτά, όπως το καλαμπόκι, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του υγρότοπου αποστραγγίστηκε και οι εκτάσεις που προέκυψαν διανεμήθηκαν στους αγρότες. Επεμβάσεις όπως η υπερβόσκηση, η υλοτομία, οι αυθαίρετες πυρκαγιές των καλαμιώνων, η αναρρίχηση στις πλαγιές του φαραγγιού και τους βράχους, όπου φωλιάζουν σπάνια είδη ζώων, η ρύπανση των υδάτων από τα γεωργικά φάρμακα, αλλά και τοξικά απόβλητα από τις βιομηχανίες ξυλείας και τα μεταλλεία ουρανίου στο χωριό Ελέσνιτσα της Βουλγαρίας,[4] τα λατομεία μαρμάρων στη δυτική πλευρά, καθώς και η διέλευση βαρκών σε περιόδους αναπαραγωγής που ενοχλούν το βιότοπο, άλλαξαν τις οικολογικές συνθήκες της περιοχής. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82 https://www.google.gr/search?q=%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%82+%CE%BD%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82&espv=2&biw=1366&bih=643&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwjJ5Pe-0MXKAhWHwxQKHX7HAZQQsAQIJg&dpr=1#imgrc=8HUa0lh-n90sBM%3A http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/Xanthi_Nestos.asp