Περιβάλλον και Υγεία

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Φώτης Αλατζάς, του τμήματος Γ3. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η ραγδαία επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη έχει βελτιώσει την καθημερινότητα μας σε σημείο που να θυμίζει βιβλία επιστημονικής φαντασίας του περασμένου αιώνα. Νέες ανακαλύψεις και εφαρμογές στους κλάδους της βιομηχανίας,της υγείας και της παραγωγής όχι μόνο καλύπτουν τις ανάγκες μας αλλά έχουν αλλάξει τα δεδομένα του ορισμού της πολυτέλειας και της απλής καθημερινής ανάγκης. 'Αμεση επικοινωνία, αναζήτηση σε τεράστιες βάσεις δεδομένων, μετακίνηση, διατροφή, πρόληψη και θεραπεία είναι μόνο λίγα από αυτά που μας προσφέρει η σύγχρονη κοινωνία χάρη στην εξέλιξη των τελευταίων χρόνων. Όμως όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, όλα τα παραπάνω έχουν και το τίμημα τους. Ψάχνοντας να αλλάξουμε την καθημερινότητα μας, χρησιμοποιώντας σε καθημερινή βάση τις ενεργειακές πηγές του πλανήτη προς " όφελος" μας, αγνοήσαμε εντελώς ότι υπάρχει μια ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στη φύση και τον άνθρωπο. Οι συνέπειες είναι πολλές και σημαντικές. Ακραία καιρικά φαινόμενα, εξαφάνιση διαφόρων ειδών του ζωικού και φυτικού βασιλείου, υπερθέρμανση του πλανήτη είναι μόνο λίγα από τα προβλήματα που η σύγχρονη κοινωνία δημιούργησε και πλέον υποχρεούται να αντιμετωπίσει.

Απαραίτητη η μείωση κατανάλωσης κρέατος

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Σοφία Μπρέζα, του τμήματος Γ1. Η κατανάλωση κρέατος στις ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να μειωθεί κατά 50% περίπου, σύμφωνα με νέα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, τόσο για λόγους υγείας όσο και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Το πρόσφατα αποκαλυφθέν σκάνδαλο με τη χρησιμοποίηση κρέατος αλόγων αποκάλυψε σύμφωνα με την έκθεση “Our Nutrient World” τις “σκοτεινές πτυχές” της βιομηχανίας κρέατος, και τις καταστροφικές μεθόδους παραγωγής, η οποία προσπαθεί να καλύψει την τεράστια ζήτηση. Η τεράστια αύξηση στην κρεατοφαγία τις τελευταίες δεκαετίες οδήγησε σε εντατικοποίηση της παραγωγής με αποτελέσματα καταστροφικά για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Η παγκόσμια τάση στις διατροφικές συνήθειες άρχισε να περνά από τις φυσικές τροφές προς την κτηνοτροφία, με αποτέλεσμα τα προϊόντα κρέατος να αποτελούν το βασιλιά της διατροφής στις ανεπτυγμένες χώρες. Η παραγωγή κρέατος απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού (μ.ο. 30 λίτρα/κιλό κρέατος) και σιτηρών, ενώ η εντατικοποίηση της παραγωγής λόγω της αυξανόμενης ζήτησης εισήγαγε την εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων στα διάφορα στάδια παραγωγής. Επιπλέον, η παραγωγή κρέατος αποτελεί την πλέον ρυπογόνο γεωργική δραστηριότητα, συμβάλλοντας σημαντικά στην απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων εκπομπών ρύπων (NO2, NH3, O3, N2O κ.α.)

Ανακαλύφθηκε χαμένη αρχαία ήπειρος στον Ινδικό Ωκεανό

Κάτω από τα γνωστά τουριστικά νησιά του Μαυρίκιου και της Ρεϊνιόν στον Ινδικό ωκεανό φαίνεται πως κρύβεται μια θαμμένη αρχαία ήπειρος, ίχνη της οποίας μόλις ανακάλυψε μια διεθνής επιστημονική ομάδα. Η μικρο-ήπειρος, που ονομάστηκε Μαυρικία και εκτιμάται ότι είχε μέγεθος περίπου τριπλάσιο της Κρήτης, δημιουργήθηκε πριν από περίπου 60 εκατ. χρόνια, όταν διαχωρίστηκαν η Ινδία και η Μαδαγασκάρη και στη συνέχεια, θάφτηκε κάτω από τεράστιες μάζες ηφαιστειακής λάβας. Οι ερευνητές από τη Νορβηγία, τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Ν. Αφρική, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», σύμφωνα με το BBC και το «Science», πιστεύουν ότι η ήπειρος δημιουργήθηκε όταν καυτές στήλες μάγματος αναδύθηκαν από το εσωτερικό της Γης στην επιφάνεια διασπώντας την τεκτονική πλάκα της προϋπάρχουσας μεγάλης αρχαίας υπερ-ηπείρου, που έσπασε σε επιμέρους κομμάτια (Μαδαγασκάρη, Ινδία, Αυστραλία, Ανταρκτική).

Υπεραλίευση

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Κυριακή Αθανασιάδου, του τμήματος Γ1. Ζούμε μια ψευδαίσθηση ότι η θάλασσα είναι μια ανεξάντλητη πηγή, από την οποία μπορούμε να παίρνουμε ό,τι και όσο θέλουμε... Ας αναρωτηθούμε όμως: από πού προέρχεται η κουτσομούρα που τρώμε στην ταβέρνα; Με ποιο τρόπο αλιεύθηκε και τι μας στοιχίζει πραγματικά το ψάρι αυτό; Η αλόγιστη και καταστροφική αλιεία συμβαίνει παντού! Αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ελληνικές θάλασσες και η αλιευτική μας οικονομία, με μεγάλα αλιευτικά σκάφη, όπως οι μηχανότρατες να καταστρέφουν το βυθό αφήνοντας ελάχιστη ζωή πίσω τους. Κάθε χρόνο μόνο από τις μηχανότρατες, τα μη δημοφιλή ψάρια που πετιούνται πίσω στη θάλασσα νεκρά, ξεπερνούν τους 15.000 τόνους. Πρόκειται για μια τεράστια σπατάλη ζωής, με αποτέλεσμα το 65% των ψαριών της χώρας μας ήδη να υπεραλιεύεται. Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αλιεύονται η κουτσομούρα και τα άλλα εμπορικά ψάρια, μας στοιχίζει την υγιή κατάσταση των θαλασσών μας και το οξυγόνο που μας προσφέρουν, το ψάρι που δε θα έχουμε αύριο στο πιάτο μας, το μέλλον 40.000 παράκτιων ψαράδων, την ταυτότητά μας. Aν θέλουμε λοιπόν και αύριο ζωντανές θάλασσες γεμάτες ψάρια, χρειαζόμαστε θαλάσσια καταφύγια και δραστικά μέτρα για την αλιεία σήμερα! Προστατεύοντας τις ελληνικές θάλασσες, προστατεύουμε τη δική μας ζωή.

Με τους πόντιους ...

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Eυστρατία Τζιερτζίδου, του τμήματος Γ4.

Γιατί οι Πόντιοι όταν προχωράνε στο δρόμο έχουν μαζί τους και ένα μαχαίρι; Για να κόβουν δρόμο.

Γιατί οι Πόντιοι κυνηγούν τα κουνούπια το πρωί; Για να πάρουν το αίμα τους πίσω!

Γιατί οι πόντιοι κάνουν γενέθλια μόνο στους γιούς και όχι στις κόρες; Επειδή το τραγούδι λέει happy birthday του γιού.

 Ένας Πόντιος συναντάει έναν βλάχο βοσκό και του λέει: - "Αν βρω πόσα κατσίκια έχεις, θα μου χαρίσεις ένα;" λέει ο Πόντιος. - "Ναι", απαντά ο Βλάχος.

Το Πρωτόκολο του Κιότο

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Ελισάβετ Χαραλαμπίδου, του τμήματος Γ2. Συμμετοχή χωρών στο Πρωτόκολλο του Κιότο: με πράσινο χρώμα δηλώνονται οι χώρες που υπέγραψαν και επικύρωσαν το πρωτόκολλο, με κίτρινο όσες το υπέγραψαν και αναμένεται η επικύρωσή του, με κόκκινο οι χώρες που το υπέγραψαν αλλά δεν το επικύρωσαν και με γκρι χρώμα οι χώρες που δεν έχουν πάρει θέση. Το Πρωτόκολο του Κιότο τέθηκε σε ισχύ στις 7 το πρωί της 16ης Φεβρουαρίου 2005. Πρόκειται για μία φιλόδοξη όσο και περίπλοκη συμφωνία 141 χωρών, με δεσμευτικό χαρακτήρα, που στοχεύει στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και των κλιματικών αλλαγών. Πήρε το όνομά του από την παλιά πρωτεύουσα της Ιαπωνίας Κιότο, όπου υπογράφτηκε το 1997 και προέκυψε από τη Διεθνή Σύμβαση για τις κλιματικές αλλαγές, που είχε υπογραφεί στη Διάσκεψη του Ρίο το 1992. Τι προβλέπει το Πρωτόκολλο και ποια τα καθήκοντα των χωρών που συμμετέχουν; Το βάρος πέφτει κυρίως στις βιομηχανικές χώρες, οι οποίες θα πρέπει να μειώσουν υποχρεωτικά τους 6 βασικούς ρύπους (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, πρωτοξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, υπερ- φθοριωμένοι υδρογονάνθρακες και εξαφθοριούχο θείο), που συνθέτουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και κυρίως το διοξείδιο του άνθρακα κατά 5,2% ως το 2012, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Κατερίνα Γεωργάκα, του τμήματος Γ1. Η πτώση του επιπέδου των υδροφόρων οριζόντων κατέστη σοβαρό πρόβλημα σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Τα μισά από τα ποτάμια του πλανήτη έχουν χαμηλή ροή ή είναι μολυσμένα. Οι ελλείψεις καθαρών υδάτινων πόρων αποτελούν σε πολλά μέρη το βασικότερο ανασταλτικό παράγοντα για την αγροτική παραγωγή. Η υπεράντληση και των υπογείων υδάτων προκαλούν μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ακόμη τη διάβρωση των εδαφών, την πυρηνική απειλή, την καταστροφή του όζοντος, ο αέρας που δηλητηριάζεται, τις πυρκαγιές, την υποβάθμιση των εκατοντάδων υγροτόπων, την εντατική και αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων κ.α. Η θέσπιση αυστηρών νόμων για την αντιμετώπιση του προβλήματος από τα περισσότερα κράτη στον κόσμο δεν φέρνει αποτελέσματα, γιατί τα μέτρα αυτά καταστρατηγούνται από την ανθρώπινη απληστία, αφού ο μοναδικός σκοπός είναι το κέρδος. Για να υπάρξει αλλαγή στον τρόπο αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων είναι δύσκολο να γίνει ερήμην του σχολικού θεσμού. Η εκπαίδευση είναι αυτή που μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή του ισχύοντος συστήματος αξιών, όσον αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα και την αντιμετώπισή τους. Είναι αυτή που πρέπει να λειτουργήσει σαν αιχμή του δόρατος για κοινωνική αλλαγή και να μπορέσει να μπολιάσει τους νέους ανθρώπους με καινούργιες ιδέες, νέες στάσεις και νέο ήθος που ταιριάζουν στις αυξανόμενες ανάγκες του ανθρώπου και της φύσης, με στόχο την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλο τον πλανήτη. Είναι αυτή που μπορεί και πρέπει να προετοιμάσει τους νέους ανθρώπους, μέσω της σωστής και τεκμηριωμένης ενημέρωσης και γνώσης για την αποτελεσματικότερη συμμετοχή στη διαμόρφωση της παγκόσμιας κοινωνίας του αύριο. ΄Ετσι η αναγκαιότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι ολοφάνερη, γιατί συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση νέου ήθους στους σημερινούς μαθητές και αυριανούς πολίτες, του «οικολογικού ήθους». Η σημασία και η αναγκαιότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης αναγνωρίστηκε σε διεθνείς διασκέψεις, όπως στο Βελιγράδι το 1975, στην Τιφλίδα το 1977, στη Μόσχα το 1987, στο Ρίο το 1992, στη Θεσσαλονίκη το 1997.

Υπεσύγχρονο ηλιοθερμικό πάρκο στη Φλώρινα με καινοτόμο τεχνολογία Στέρλινγκ

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Χάρης Παρλακίδης, του τμήματος Γ1. Σε επίκεντρο παγκόσμιου ενεργειακού ενδιαφέροντος μετατρέπεται η Φλώρινα, καθώς στα βόρεια του νομού σχεδιάζεται να κατασκευαστεί το μεγαλύτερο πάρκο εφαρμογής της πλέον καινοτόμου μεθόδου αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας στον πλανήτη! Πρόκειται για την κατασκευή πάρκου ηλιοθερμικής ενέργειας με την πρωτοποριακή μέθοδο Στέρλινγκ, η οποία, σε σύγκριση με τα φωτοβολταϊκά, έχει τη δυνατότητα να υπερδιπλασιάζει την ενέργεια που παράγεται από τον ήλιο. Λόγω της πολύ μικρής ιστορίας της τεχνολογίας -η μέθοδος καθιερώθηκε μόλις το 1996- μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί ελάχιστα επιδεικτικά πάρκα σε όλο τον κόσμο. Το μεγαλύτερο από αυτά βρίσκεται στην Αριζόνα των ΗΠΑ και έχει ισχύ 1,5 MW. Το πάρκο που σχεδιάζεται για την περιοχή της Φλώρινας θα έχει υπερπολλαπλάσια ενεργειακή παραγωγή, καθώς η εγκατεστημένη ισχύς του θα αγγίζει τα 75,3 MW!

ΤΣΟΥΝΑΜΙ

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Χρυσάνθη Χανουμίδου, του τμήματος Γ4 Το τσουνάμι είναι θαλάσσιο φαινόμενο, που δημιουργείται κατά την απότομη μετατόπιση μεγάλων ποσοτήτων νερού, σε ένα υδάτινο σχηματισμό, όπως ένας ωκεανός, μια θάλασσα, μια λίμνη ή ένα φιόρδ. Το τσουνάμι εκδηλώνεται ως κύματα, τα οποία στα βαθιά νερά των ωκεανών (μέσο βάθος 4.500 μέτρα) οδεύουν με μέση ταχύτητα 210μέτρων/δευτερόλεπτο ή 756 χιλιομέτρων/ώρα (παραπάνω από το μισό της ταχύτητας του ήχου στην ατμόσφαιρα της Γης). Διαδίδονται με μέτωπα κυμάτων, που μπορούν, να πλησιάσουν σε πλάτος, ακόμα και τη γήινη περίμετρο κι οδεύουν με σύνηθες μήκος κύματος της τάξης των 50-400 χιλιομέτρων και ύψος που κυμαίνεται, συνήθως, από μερικά εκατοστά, έως 1 μέτρο (με 2 μέτρα το πολύ, όταν βρίσκονται κοντύτερα στην εστία δημιουργίας τους).

Mία σπουδαία ημερίδα για το Περιβάλλον

Λευκό ουράνιο τόξο στον αρκτικό ουρανό

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Φοίβος Δημητρίου, του τμήματος Γ2. Ένα σπάνιο φαινόμενο κατέγραψε με τη φωτογραφική του μηχανή ένας ερασιτέχνης φωτογράφος. O Σαμ Ντόμπσον φωτογράφισε ένα λευκό ουράνιο τόξο που εμφανίσθηκε στον αρκτικό ουρανό. Ο Ντόμπσον που ζει στη Ρωσία δεν είναι επαγγελματίας φωτογράφος αλλά έχει χόμπι τη φωτογράφιση εντυπωσιακών ή περίεργων τοπίων και φυσικών φαινομένων. Ο Ντόμπσον ταξίδεψε με μια αποστολή στον Βόρειο Πόλο και πρόλαβε να κάνει κλικ στο λευκό ουράνιο τόξο που έκανε ξαφνικά την εμφάνιση του.

Eρευνάται ακόμα!!!

Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλο τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει "τις απαντήσεις των θεμάτων" στον Τοτό:

Περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Κυριακή Αθανασιάδου, του τμήματος Γ1 Η Ελλάδα είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες της Ε.Ε σε βιοποικιλότητα, διαθέτοντας έτσι ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για ανάπτυξη: το φυσικό της περιβάλλον.Για την προστασία της μοναδικής αυτής κληρονομιάς η χώρα μας δεσμεύεται από την εθνική νομοθεσία, αλλά και από διεθνείς συμβάσεις, κοινοτικές οδηγίες και κανονισμούς. Ωστόσο, για την διατήρηση του φυσικού πλούτου δεν αρκούν μονάχα οι νομοθετικές ρυθμίσεις. Απαιτείται η ύπαρξη ικανού μηχανισμού ελέγχων των σοβαρών παραβάσεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με νεότερες μελέτες επιστημόνων υπάρχουν τουλάχιστον δέκα περιβαλλοντικά προβλήματα που απασχολούν σοβαρά της χώρα μας και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. 1.Χωματερές: 2.000 χωματερές και 10.000 ανεξέλεγκτοι σκουπιδότοποι, ανά την επικράτεια, εκπέμπουν ρυπογόνα αέρια του θερμοκηπίου. Στην Αττική, όπου παράγεται το 40% του συνόλου των σκουπιδιών της χώρας, βρίσκονται μόλις εννιά (9) χωματερές. Στα Άνω Λιόσια λειτουργεί η μεγαλύτερη χωματερή της Ευρώπης. Επίσης, 4οο τόνοι σκουπιδιών είναι πεταμένοι στα εννιά μεγάλα ποτάμια μας. Το 2001 τιμωρηθήκαμε με πρόστιμο πέντε εκατομμυρίων ευρώ, για τη χωματερή του Κουρουπητού, στα Χανιά. Οι περισσότερες χωματερές αντιβαίνουν τις διατάξεις της ευρωπαϊκήs νομοθεσίας και θα έπρεπε να έχουν κλείσει από το 2000, πήραμε όμως, παράταση μέχρι το 2008, ένα στόχο όχι ρεαλιστικά υλοποιήσιμο.

Διάλειμμα δύο ετών για τον CERN

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Φοίβος Δημητρίου, του τμήματος Γ2. Διακοπές για δυο χρόνια στον τεράστιο επιταχυντή του Cern κάτω από τα γαλλο-ελβετικά σύνορα και αναμένεται να επαναλειτουργήσει τον Νοέμβριο του 2014, ενώ σε πλήρη ενεργειακή ισχύ θα είναι τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο του 2015. Η διακοπή λειτουργίας του επιταχυντή ήταν κι αυτή σταδιακή και ολοκληρώθηκε το Σάββατο, καθώς είχε προβλεφθεί χρονικό πλαίσιο στο οποίο θα έφταναν ξανά σε θερμοκρασία δωματίου οι 1.734 μαγνήτες του που καθοδηγούν τις ακτίνες των σωματιδίων στο εσωτερικό του αχανούς υπόγειου τούνελ, που σε πλήρη λειτουργία βρίσκονταν σε θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν. Στα δυο χρόνια που δεν θα λειτουργεί ο επιταχυντής θα γίνουν επισκευές και αναβαθμίσεις του πολύπλοκου εξοπλισμού του.

ΚΠΕ Μακρινίτσας (Προετοιμαζόμαστε για την εκπαιδευτική επίσκεψη)

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Χρυσάνθη Χανουμίδου, του τμήματος Γ4 Το Κ.Π.Ε. Μακρινίτσας βρίσκεται στην Κοινότητα της Μακρινίτσας Πηλίου στο Νομό Μαγνησίας. Ιδανική επιλογή στα πλαίσια του θεματικού - εναλλακτικού τουρισμού , όπως επίσης των εκπαιδευτικών - σχολικών εκδρομών . Απέχει από το Βόλο, την πρωτεύουσα του Νομού, 17 χιλιόμετρα μέσω Πορταριάς. Η Κοινότητα Μακρινίτσας είναι ένα παραδοσιακό πηλιορείτικο χωριό και εκτείνεται από υψόμετρο 350 – 850 μέτρα με πολλά κτίσματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αρχοντικά, εκκλησίες, βρύσες, λιθόστρωτα καλντερίμια, μέσα σ’ ένα καταπράσινο φυσικό περιβάλλον Τα προγράμματα του Κ.Π.Ε. Μακρινίτσας 1ο: «Η πηλιορείτισσα γιαγιά θυμάται … βότανα δια πάσαν νόσον» Στους στόχους του προγράμματος είναι να αποκτήσουν οι μαθητές βασικές γνώσεις για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, να τα παρατηρήσουν στο περιβάλλον που φύονται και να μάθουν να τα διακρίνουν με βάση τα ειδικά χαρακτηριστικά τους, να διδαχθούν τις πολλαπλές χρήσεις τους, τη σπουδαιότητα και τις ευεργετικές τους ιδιότητες, να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της προστασίας τους, να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους του χωριού και να γνωρίσουν στοιχεία από την οικονομική και κοινωνική ζωή τους.

Πυρηνική ενέργεια

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Κυριακή Αθανασιάδου, του τμήματος Γ1. Πυρηνική ενέργεια Πυρηνική ενέργεια ή ατομική ενέργεια ονομάζεται η ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματίζονται ατομικοί πυρήνες. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τη σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες (όπως συμβαίνει στην καρδιά ενός πυρηνικού αντιδραστήρα) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ενεργειακές ανάγκες. Ιστορική επισκόπηση Στις 16 Σεπτεμβρίου του 1954 ο Lewis Strauss, ο πρόεδρος της Αμερικάνικης επιτροπής Ατομικής ενέργειας, στάθηκε μπροστά σε ακροατήριο επιστημόνων στη Νέα Υόρκη και με σιγουριά τους διαβεβαίωσε ότι τα παιδιά τους θα απολάμβαναν την ηλεκτρική ενέργεια, υπερβολικά φτηνή, με μηδαμινό κόστος. Η πρώτη εργαστηριακή πυρηνική σχάση επιτεύχθηκε από τους φυσικούς Όττο Χα και Λίζε Μάιτνερ, το 1938 στο Βερολίνο. Οι δυο τους «βομβάρδισαν» ουράνιο με νετρόνια σε μια προσπάθεια να το μετατρέψουν στο άγνωστο τότε στοιχείο με ατομικό αριθμό 93 (το ουράνιο έχει Α.Α. 92 και η προσθήκη στον πυρήνα του ενός νετρονίου θα έπρεπε, όπως είχε ήδη διαπιστωθεί ότι συνέβαινε με ελαφρύτερα στοιχεία, να το μετασχηματίσει σε ένα νέο στοιχείο με ένα πρωτόνιο παραπάνω). Το παραγόμενο στοιχείο είχε ιδιότητες πολύ διαφορετικές από τις αναμενόμενες (για ένα βαρύ στοιχείο με Α.Α. 93), γεγονός ανεξήγητο για τους δύο επιστήμονες.

Το ηλιακό σύστημα την εβδομάδα 11/2/2013 - 17/2/2013

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Φοίβος Δημητρίου, του τμήματος Γ2

Βροχή μετεωριτών στην Ρωσία - Τραυματίες και ζημιές

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Παναγιώτα Χατζηκούρτη, του τμήματος Γ2 Σκηνές που βλέπουμε μόνο στο σινεμά με μετεωρίτες και καταστροφή του πλανήτη έζησαν κάτοικοι σε περιοχές της κεντρική Ρωσίας. Βροχή μετεωριτών προκάλεσε βίαιες εκρήξεις στα χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας πάνω από τα Ουράλια και περιοχές της κεντρικής Ρωσίας με αποτέλεσμα να σπάσουν τα τζάμια σε πολλά κτήρια, όπως μετέδωσαν τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων επικαλούμενα τοπικές αρχές και κατοίκους των περιοχών. Το ρωσικό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε πως αρκετοί άνθρωποι τραυματίστηκαν σε σχολείο του Τσέλιαμπινσκ. Σύμφωνα με πληροφορίες ο αριθμός των τραυματιών φτάνει τους 250 ενώ άλλοι περίπου 250 άνθρωποι χρειάστηκαν ιατρική περίθαλψη. «Σημειώθηκε βροχή μετεωριτών, χωρίς να πέσουν κομμάτια τους στη Γη. Ένας μετεωρίτης εξερράγη πάνω από την περιοχή του Τσέλιαμπινσκ», δήλωσε εκπρόσωπος του τοπικού υπουργείου Αντιμετώπισης Καταστροφών στο πρακτορείο Ιντερφαξ.

Στο νησί της αράχνης

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Σοφία Μπρέζα, του τμήματος Γ1. Οι επιστήμονες που περπατούν στα δάση του Γκουάμ μετρούν σαράντα και πλέον αράχνες ανά δέκα μέτρα. Το νησί Γκουάμ του Ειρηνικού βλέπει τους πληθυσμούς αράχνης να έχουν πολλαπλασιαστεί σε ανησυχητικό βαθμό, ως αποτέλεσμα της εξαφάνισης των τοπικών πτηνών που τρέφονταν από αυτές. Τα ερπετά που εισήχθησαν στο νησί τη δεκαετία του ’40, αποδεκάτισαν τα 10 από τα 12 τοπικά είδη πτηνών, με αποτέλεσμα την εκτίναξη του πληθυσμού των αραχνών στο νησί. Ο κίνδυνος από την εισαγωγή ξένων ειδών σε τοπικά οικοσυστήματα και οι τρομακτικές επιπτώσεις που μπορεί να συνεπάγεται για την ανά περιοχή τοπική βιοποικιλότητα, στο Γκουάμ είναι πλέον πραγματικότητα. Στο νησί του Ειρηνικού, μη ενσωματωμένη κτήση των Η.Π.Α., ζούσαν δώδεκα τοπικά είδη πτηνών που τρέφονταν από έντομα. Όταν τη δεκαετία του ’40 εισήχθη στο νησί ένα φίδι που ζει στα δέντρα και τρέφεται με τέτοιου είδους πτηνά, άρχισε η καταστροφή. Χωρίς αντίπαλο στη διατροφική αλυσίδα (είδος predator) το ερπετό αποδεκάτισε τους τοπικούς πληθυσμούς εντομοφάγων πτηνών. Πιστεύεται ότι η εισαγωγή του ερπετού στο νησί, στο οποίο προηγουμένως δεν υπήρχαν ερπετά, έγινε από το στρατό των Η.Π.Α. κατά τις επιχειρήσεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Έξι δεκαετίες μετά, από τα δώδεκα είδη πτηνών που διαβιούσαν στο νησί, επιβιώνουν μόλις τα δύο σε περιοχές ειδικά προστατευμένες με παγίδες για τα ερπετά!

Ο ουρανός της εβδομάδας 11/2/2013 - 17/2/2013

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Φοίβος Δημητρίου, του τμήματος Γ2

ΜΕΤΕΩΡΙΤΗΣ ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΑ

To θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Ελισάβετ Χαραλαμπίδου, του τμήματος Γ2. Τουλάχιστον 1.000 τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές προκάλεσε η πτώση μετεωρίτη, βάρους περίπου 10 τόνων, στις 15-2-2013 το πρωί στην κεντρική Ρωσία. Τον αριθμό των τραυματιών ανακοίνωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ιντερφαξ, επικαλούμενο αξιωματούχους. Ο μετεωρίτης διαλύθηκε ψηλά στην ατμόσφαιρα πάνω από την κεντρική Ρωσία, ωστόσο ένα θραύσμα του φέρεται να έπεσε σε μια παγωμένη λίμνη της επαρχίας Τσελιαμπίνσκ, όπου άνοιξε τρύπα διαμέτρου έξι μέτρων. Ο κυβερνήτης της περιοχής ανέφερε ότι ο μετεωρίτης έπεσε σε λίμνη ένα χιλιόμετρο μακριά από την πόλη Τσεμπαρκούλ, με πληθυσμό 46.000 ανθρώπων. Ζημιές καταγράφηκαν σε έξι πόλεις, ενώ κατέρρευσε και μέρος της οροφής ενός μικρού εργοστασίου. Οι ρωσικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι ο μετεωρίτης εισήρθε στην ατμόσφαιρα της γης με ταχύτητα 54.000 μέτρων και έσπασε σε κομμάτια σε απόσταση 30-50 χιλιομέτρων από το έδαφος. Η πτώση των κομματιών προκάλεσε εκρήξεις, από τις οποίες έσπασαν τζάμια στην περιοχή.

Αστεροειδής εξαφάνισε τους δεινοσαύρους πολύ νωρίτερα απ' ότι πιστεύαμε

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Χρήστος Κάπκας, του τμήματος Γ2. Περίπου 33.000 χρόνια μετά την πτώση ενός αστεροειδούς που χτύπησε τη Γη εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια. Η νέα έρευνα υποστηρίζει ότι οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν πολύ νωρίτερα σε σχέση με ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, καθώς προηγούμενες μελέτες κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν 300.000 χρόνια μετά την πτώση του αστεροειδούς. Εκτός από αυτή την εκτίμηση, η νέα έρευνα καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα ότι ο αστεροειδής δεν ήταν η μόνη αιτία εξάλειψης του είδους. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές θεωρούν ότι το κλίμα της Γης πρέπει να βρισκόταν ήδη σε οριακό σημείο όταν ο γιγάντιος αστεροειδής προσέκρουσε στην χερσόνησο Γιουκατάν του σημερινού Μεξικού, προκαλώντας πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που οδήγησαν στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Οι επιστήμονες μέχρι σήμερα πίστευαν ότι μεσολάβησαν περίπου 300.000 χρόνια από τη στιγμή που ο αστεροειδής προσέκρουσε στη Γη, δημιουργώντας έναν κρατήρα διαμέτρου 180 χιλιομέτρων κοντά στην περιοχή Chicxulub, μέχρι να εξαφανιστούν οι δεινόσαυροι.

Στις Γαλλικές Άλπεις

Μεσογειακή φώκια (Monachus monachus)

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Παναγώτα Χατζηκούρτη, του τμήματος Γ2. Η μεσογειακή φώκια είναι ένα από τα 35 είδη φώκιας που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Το μήκος των ενηλίκων ατόμων μπορεί και να φτάσει 3,80 μ. αλλά συνήθως δεν ξεπερνά τα 2,5μ.Το βάρος των μικρών ατόμων είναι 10-20 κιλά και των ενηλίκων περίπου 300. Έχει κοντό, στιλπνό τρίχωμα, το χρώμα του οποίου ποικίλλει στις διάφορες περιοχές του σώματος από το ανοιχτό καφέ μέχρι το μαύρο με τα αρσενικά άτομα να είναι συνήθως πιο σκούρα από τα θηλυκά. Αυτό ακριβώς το σκούρο χρώμα της, που θυμίζει ράσο, και ο παχύς λαιμός της, που μοιάζει με κουκούλα μοναχού, έδωσαν στη μεσογειακή φώκια το λατινικό της όνομα που σημαίνει "φώκια μοναχός". Οι μεσογειακές φώκιες ζουν περίπου 40 χρόνια και γεννάνε κάθε ένα ή δύο χρόνια (Σεπτέμβριο-Οκτώβριο) συνήθως ένα μικρό. Η κυοφορία διαρκεί 11 μήνες και η γαλουχία έξι ως οκτώ εβδομάδες. Η τροφή της αποτελείται κυρίως από ψάρια και κεφαλόποδα (χταπόδια, καλαμάρια, κ.ά). Συχνά καταδύεται σε βάθη αρκετών δεκάδων μέτρων για να συλλάβει την τροφή της, η οποία σε ποσότητα πρέπει να είναι καθημερινά το 5-10% του βάρους της.

Βροχή μετεωριτών στη Ρωσία

Στους 560 φτάνουν οι τραυματίες από τον "μίνι" Αρμαγεδόνα που έπληξε το πρωί την Ρωσία όταν βροχή μετεωριτών "προάγγελοι" του αστεροειδούς 2012 DA14 που θα περάσει στις 21.00 το βράδυ σε απόσταση "μιας τρίχας" για τα διαστημικά δεδομένα από την Γη (μόλις 27.500 χλμ) κτύπησαν την περιοχή του Τσέλιαμπινσκ της Σιβηρίας. Εβδομήντα από αυτούς έχουν μεταφερθεί στο νοσκοκομείο. "Ο μετεωρίτης διασπάστηκε πάνω από τα Ουράλια και ανεφλέγη στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Κομμάτια του μετεωρίτη έπεσαν σε αραιοκατοικημένες ζώνες της περιοχής του Τσέλιαμπινσκ", ανακοίνωσε το τοπικό γραφείο του ρωσικού υπουργείου Εκτάκτων Καταστάσεων. Αρχικά στην περιοχή η τοπική αεράμυνα νόμισε ότι δεχόταν επίθεση από στρατηγικά πυρηνικά όπλα καθώς οι μετεωρίτες έχουν ακριβώς την ίδια συμπεριφορά (τροχιά, έκρηξη επάνω από το έδαφος κλπ) με τα οχήματα επαν-εισόδου στην ατμόσφαιρα των πυρηνικών κεφαλών των στρατηγικών πυραύλων, αλλά η κεντρική διοίκηση αεράμυνας, όπως φυσικά και η στρατηγική διοίκηση των ρωσικών βαλλιστικών όπλων, γνώριζαν τι συνέβαινε και μετά το πρώτο σοκ τους ενημέρωσαν ότι είχαν να αντιμετωπίσουν απλά μετεωρίτες.

Βόλος (Προετοιμαζόμαστε για την εκπαιδευτική επίσκεψη)

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Νίκος Γκεζέπης, του τμήματος Γ2. Πληθυσμιακά και Γεωγραφικά στοιχεία [2]. Ο Δήμος Βόλου, έχοντας μόνιμο πληθυσμό 144.420 κατοίκους[3], ανήκει στους επτά μεγαλύτερους δήμους του ελληνικού χώρου (έβδομος στη σειρά), μετά από το Δήμο Αθηναίων (655.780 κ.), το Δήμο Θεσσαλονίκης (322.240 κ.), το Δήμο Πατρέων (214.580 κ.), το Δήμο Ηρακλείου Κρήτης (173.450 κ.), το Δήμο Πειραιώς (163.910 κ.) και το Δήμο Λαρισαίων (163.380 κ.). Αποτελεί την πρωτεύουσα του Νομού Μαγνησίας και τοποθετείται γεωγραφικά στην περιοχή της κεντρικής Ελλάδας, και ειδικότερα στο πεδινό τμήμα του νομού. Χαρακτηρίζεται από έντονες αστικές λειτουργίες, μια σημαντική παρουσία της βιομηχανίας και του τουρισμού αλλά και από ένα αξιοσημείωτο αριθμό νέων ανθρώπων, κυρίως λόγω της ύπαρξης της πλειονότητας των τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά γνωρίσματα διαμορφώνουν την ταυτότητα της πόλης, το κάθε ένα με το δικό του ξεχωριστό τρόπο, ενώ με τον κατάλληλο σχεδιασμό και πολιτικές, μπορούν να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη και ευημερία της πόλης. Σε τοπικό επίπεδο, το Π.Σ. Βόλου βρίσκεται στο μυχό του Παγασητικού κόλπου, σε μικρή απόσταση από τον κύριο οδικό άξονα της χώρας (ΠΑΘΕ) με τον οποίο συνδέεται σε δύο σημεία, στις Μικροθήβες και στο Βελεστίνο και σε απόσταση 330 χλμ. από την πρωτεύουσα Αθήνα και 214 χλμ. από τη συμπρωτεύουσα Θεσσαλονίκη. Η περιοχή που καταλαμβάνει ο οικιστικός ιστός περιβάλλεται βορειοανατολικά από τον ορεινό όγκο του Πηλίου, νότια από το υγρό στοιχείο της θάλασσας και δυτικά από τις πεδινές εκτάσεις της Θεσσαλίας. Είναι κτισμένη με μέτωπο κυρίως στον Παγασητικό κόλπο και εκτείνεται ως τις παρυφές του Πηλίου. Η σχέση της πόλης με το βουνό και τη θάλασσα έχει επιδράσει διαχρονικά δραστικά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή των κατοίκων και έχει διαμορφώσει καθοριστικά την εξέλιξη του επιπέδου οικονομικής ανάπτυξης του Βόλου. Όσον αφορά στην ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού του Π.Σ Βόλου και των Δήμων στους οποίους συνίσταται, διαπιστώνεται ότι το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται μεταξύ 0 και 24 είναι το 31% του πληθυσμού της πόλης, μεταξύ 25 και 54 το 43% και μεταξύ 55 και πάνω από 85 το 26%. Δηλαδή, τα νέα άτομα που βρίσκονται περίπου στις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής τους υπολείπονται των ατόμων που αποτελούν το παραγωγικότερο δυναμικό της περιοχής (25 έως 54) κατά 12%. Διαφαίνεται, κατά συνέπεια, ένας κίνδυνος γήρανσης του πληθυσμού και υστέρησης στο ανθρώπινο δυναμικό.

ΑΓΝΩΣΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΙΔΗ

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Σοφία Μπρέζα, του τμήματος Γ1. Επτακόσιες χιλιάδες με ένα εκατομμύριο θαλάσσια είδη ζουν στους ωκεανούς, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που υποστηρίζει επίσης ότι περίπου τα 2/3 των ειδών αυτών είναι άγνωστα για την επιστήμη. Τα νούμερα είναι πολύ μικρότερα συγκριτικά με τις προηγούμενες εκτιμήσεις που έκαναν λόγο για 10 εκατομμύρια θαλάσσια είδη ή και περισσότερα. Παρουσιάζοντας μια πιο ακριβή εικόνα σχετικά με τα όσα γνωρίζουμε ή αγνοούμε για τη θαλάσσια ζωή, η έρευνα αναμένεται να συμβάλλει στις προσπάθειες τω επιστημόνων για τη διατήρηση των ωκεανών. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Current Biology» διεξήχθη από 120 κορυφαίους επιστήμονες με επικεφαλής τον Ward Appeltans, θαλάσσιο βιολόγο στη Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO. Με προηγμένες τεχνικές και μεθόδους οι επιστήμονες βρήκαν ότι τα γνωστά θαλάσσια είδη ανέρχονται σε 400.000, όμως το 40% εξ αυτών έχει καταγραφεί περισσότερες από μια φορές. Ως εκ τούτου υπολόγισαν ότι στην πραγματικότητα τα γνωστά είδη είναι πολύ λιγότερα και περιορίζονται σε 226.000.

Η πανίδα των ελληνικών δασών

Το θέμα επιμελήθηκε o μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Φώτης Αλατζάς, του τμήματος Γ3. Στη χώρα μας η εξαιρετική ποικιλομορφία του εδάφους, ο πλούτος της χλωρίδας και η γεωγραφική της θέση (ανάμεσα στην Ασία και την Αφρική) είναι παράγοντες που διαμορφώνουν τον πλούτο και την ποικιλία της πανίδας μας. Για πρώτη φορά περιγραφή της πανίδας της χώρας μας έχουμε από τον Αριστοτέλη τον 4ο αιώνα π.χ. στο βιβλίο του "Περί τα ζώα ιστορίαι" όπου περιγράφονται περίπου 600 είδη. Συστηματική όμως καταγραφή της πανίδας στη χώρα μας ξεκίνησε το 19ο αιώνα και σήμερα η απογραφή των θηλαστικών, των πτηνών, των αμφιβίων, των ερπετών και των ψαριών των γλυκών νερών μπορεί να θεωρείται ολοκληρωμένη. Αντίθετα η απογραφή των ασπόνδυλων θεωρείται ελλιπέστατη. Από τα 147 είδη θηλαστικών της Ευρώπης 116 είδη ζουν στη χώρα μας. Από τα 474 κύρια είδη πτηνών του ευρωπαϊκού χώρου 450 είδη έχουν καταγραφεί στη χώρα μας, αλλά τεκμηριωμένα στοιχειοθετείται η ύπαρξη 407 ειδών, ενώ η παρουσία των υπολοίπων 43 θεωρείται ανεπιβεβαίωτη λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

TΡΙΚΑΛΑ (Προετοιμαζόμαστε για την εκπαιδευτική επίσκεψη)

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Xριστίνα Αλεξοπούλου, του τμήματος Γ1. Τόπος όπου η φύση, η πνευματικότητα και η παράδοση συνυπάρχουν σε όλο τους το μεγαλείο. Εκπληκτικά ορεινά τοπία και δάση, τα επιβλητικά Μετέωρα με τα ξακουστά τους μοναστήρια, χωριά ριζωμένα σε καταπράσινες πλαγιές, πόλεις με ιστορία και φιλόξενοι άνθρωποι. Ένας ανεξάντλητος φυσικός και πολιτιστικός πλούτος, που προσφέρει τη δυνατότητα για αμέτρητες επιλογές και δραστηριότητες. Ο Νομός Τρικάλων είναι ο προορισμός που μπορεί να κάνει τις διακοπές μια αξέχαστη εμπειρία. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΠΙΝΔΟΣ Η Πίνδος είναι αναμφισβήτητα από τα ομορφότερα φυσικά στολίδια της χώρας μας. Επιβλητικό και πανέμορφο τοπίο, με σπάνια αγριολούλουδα να φυτρώνουν σε αφθονία, με το πλουσιότερο δάσος σε έλατα και τον Αχελώο ποταμό να κυλά ανάμεσά τους. Ο Ληθαίος ποταμός Τα Τρίκαλα χρωστούν κατά πολύ τη σημερινή τους ομορφιά στο γραφικό ποτάμι του Ληθαίου, που διασχίζει την πόλη διαγωνίως από τη ΒΔ έως την ΝΑ άκρη της. Οι δύο όχθες του συνδέονται με πολλές γέφυρες, με πιο σημαντική και όμορφη την κεντρική. Αυτή κατασκευάστηκε το 1886 στη Γαλλία από Γάλλους μηχανικούς και είναι μεταλλική ( πρόσφατα έγιναν εργασίες συντηρήσεις). Η κοίτη του Ληθαίου έχει διαμορφωθεί και εξωραϊστεί τα τελευταία χρόνια. Τις όχθες του στολίζουν πανύψηλα πλατάνια, πεύκα, αγριοκαστανιές κ.α., που σε συνδυασμό με τα δέντρα των γύρω πλατειών, δημιουργούν ένα μεγάλο και μοναδικό πνεύμονα πρασίνου στο κέντρο της πόλης και παρέχουν άφθονο ίσκιο στους Τρικαλινούς, αλλά και στους πολυπληθείς επισκέπτες της πόλης. Ο Ληθαίος, σύμφωνα με τη Μυθολογία, είναι ο ποταμός της Λήθης. Το Βαρούσι Ξεχωριστή θέση στην πόλη των Τρικάλων έχει η παλιά και παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι, η οποία εκτείνεται κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Φρουρίου, από το ύψος της οδού Σαράφη έως τις ΝΑ παρυφές του λόφου του Προφήτη Ηλία και δυτικά των οδών Νικοτσαρά και Ματαραγκιώτου. Παλαιότερα το Βαρούσι ήταν η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων. Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια, κτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα, είναι φτιαγμένα κατά βάση με ξυλεία και καλαμωτές, σοβά ή πλίνθους στα διάκενα, σοβατισμένα και βαμένα με διάφορα χρώματα. Οι στενοί δρόμοι, πάνω από τους οποίους εξέχουν τα σαχνισιά των σπιτιών,προσδίδουν γραφικότητα στη συνοικία. Εδώ βρίσκονται οι περοσσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων.

Ο ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗΣ 2012 DA14 ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΚΟΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΗ

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Φοίβος Δημητρίου, του τμήματος Γ2 Ο αστεροειδής, με την κωδική ονομασία 2012 DA14, πρόκειται να περάσει υπερβολικά κοντά από την Γή, στις 15 Φεβρουαρίου 2013. Ο συγκεκριμένος αστεροειδής, έχει διάμετρο 45 μέτρα, και στην πλησιέστερη προσέγγισή του, θα διασχίσει τον δακτύλιο που διαγράφουν οι δορυφόροι μετεωρολογίας και επικοινωνιών βρισκόμενοι σε γεωσύγχρονη τροχιά (Geosynchronous Ring), που κινούνται δηλαδή με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα περιστροφής της Γης. H Γεωσύγχρονη τροχιά των δορυφόρων βρίσκεται σε απόσταση 35.800 χιλιομέτρων από τον ισημερινό, ενώ ο αστεροειδής στις 15/2 θα φτάσει σε απόσταση έως 27.000 χιλιομέτρων, πράγμα που σημαίνει 3,5 φορές η ακτίνα της Γης, ή το 1/13 της απόστασης Γης-Σελήνης, και θα κινηθεί με ταχύτητα 7,8 χιλιομέτρων/ανά δευτερόλεπτο με κατεύθυνση από το βορρά στο νότο σχετικά με τη Γη. Η NASA, έχει αποκλείσει κάθε πιθανότητα σύγκρουσης του αστεροειδή με την Γη, με σχετικά διαγράμματα ή βίντεο που προσομοιώνουν την τροχιά του. Το παραπάνω διάγραμμα, δείχνει την πορεία του αστεροειδή, ανά 3 ώρες. Οι ώρες που αναγράφονται είναι σε Ώρα Γκρίνουιτς, και για να την μετατρέψετε σε ώρα Ελλάδος, προσθέστε 2 ώρες (GMT +2).

Αποκόλληση παγόβουνου

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Κατερίνα Κωστίνα, του τμήματος Γ2. Την αποκόλληση παγόβουνου στο μέγεθος του Μανχάταν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ «Chasing Ice» στο πλαίσιο γυρισμάτων στη Δυτική Γροιλανδία. Το παγόβουνο αποκολλήθηκε από τον παγετώνα «Jakobshavn Glacier».Η αποκόλληση διήρκεσε πάνω από μια ώρα και όπως δήλωσε μέλος του συνεργείου παραγωγής «κομμάτια πάγου πετάγονταν από τον ωκεανό σε ύψος 180 μέτρων». Το ντοκιμαντέρ «Chasing Ice» μελετά τους παγετώνες και πώς αυτοί επηρεάζονται από την αλλαγή του κλίματος.Νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι παγόβουνο διπλάσιο του Μανχάταν αποκολλήθηκε από τον παγετώνα «Petermann» στη Γροιλανδία. Φωτογραφίες με την αποκόλληση του παγόβουνου, μεγέθους 46 τετραγωνικών μιλίων, δημοσίευσε η NASA.Η αποκόλληση εξέπληξε ακόμα και τους επιστήμονες, που μελετούν τέτοια φαινόμενα τα τελευταία 150 χρόνια.

Στον προσομειωτή του Νόησις

Ο Προσομοιωτής που έχει εγκατασταθεί στο «NOESIS» είναι μία αίθουσα 18 θέσεων, που μπορεί να συνδυάζει την τρισδιάστατη εικόνα με συγχρονισμένη κίνηση και επιταχύνσεις.

Το σύστημα προβολής προσφέρει τρισδιάστατες (3D) εικόνες υψηλής ευκρίνειας και φωτεινότητας, τις οποίες ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται χάρη στα ειδικά γυαλιά που φοράει κατά τη διάρκεια της προβολής. Αυτές οι εικόνες σε συνδυασμό με το ηχητικό σύστημα υψηλής ποιότητας και την ειδικά σχεδιασμένη αίθουσα, στην οποία καταλαμβάνεται ολόκληρο το οπτικό πεδίο του θεατή, δημιουργούν την αξέχαστη εμπειρία που προσφέρει ένα Motion Simulation Theater (Κινηματοθέατρο Εξομοίωσης Κίνησης).

Στον προσομοιωτή, η ουσιαστική ιδιαιτερότητα οφείλεται στο γεγονός, πως δίνεται στον θεατή η αίσθηση της κίνησης. Αυτό γίνεται, καθώς ο θεατής είναι καθισμένος σε ειδικά διαμορφωμένα οχήματα, τα οποία κινούνται σε πλήρη συγχρονισμό με την προβαλλόμενη εικόνα και δημιουργούν μια πολλή ρεαλιστική αίσθηση συμμετοχής στην δράση της ταινίας.

Μετέωρα (Προετοιμαζόμαστε για την εκπαιδευτική επίσκεψη)

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Σέβη Σεραφειμίδου, του τμήματος Γ1.                   Στο Γεωγραφικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας στα παλιά χρόνια, υπήρχε μια απέραντη λίμνη. Σύμφωνα με την παράδοση ένας μεγάλος σεισμός χώρισε τα βουνά στα δύο και ανάμεσα στον Όλυμπο και τον Κίσσαβο σχηματίστηκε ένα πέρασμα, τα Τέμπη. Τα νερά χύθηκαν στη θάλασσα και η Θεσσαλία έγινε μια πεδιάδα. Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον, οι βράχοι των Μετεώρων δημιουργήθηκαν από μια μεγάλη μάζα από ποταμίσιες πέτρες, άμμο και λάσπη που ενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα ενιαίο κώνο. Όταν αργότερα, τα νερά της Θεσσαλικής λίμνης χύθηκαν στο Αιγαίο, αυτός ο ενιαίος όγκος χωρίστηκε εξαιτίας διαβρωτικής δράσης του νερού, των δυνατών ανέμων, των ραγδαίων βροχών και των σεισμικών δονήσεων, σχηματίζοντας λόφους και βράχους σε διάφορα σχήματα και μεγέθη. Η στερεοποίηση των ποταμίσιων λίθων και της άμμου σε συμπαγείς βράχους, ήταν αποτέλεσμα της διάλυσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, καθώς και της πίεσης που για πολλές χιλιάδες χρόνια ασκήθηκε στα χαμηλότερα απολιθώματα από τα υψηλότερα. Η άποψη του Φίλιπσον θεωρείται ολοκληρωμένη επειδή εξηγεί τονβοτσαλωτό χαρακτήρα των βράχων και των λόφων και επειδή οι εξηγήσεις δεν βρίσκονται σε αντίθεση με την παράδοση που αναφέρεται στη θάλασσα της Θεσσαλίας.

Κλιματική αλλαγή: εφιαλτικές οι προβλέψεις για την Ελλάδα του 21ου αιώνα με καύσωνες και πυρκαγιές

Το θέμα επιμελήθηκε ο μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Χρήστος Κάπκας, του τμήματος Γ2. Δραματικά αναμένεται να αλλάξει ο χάρτης της Ελλάδας μέχρι το τέλος του αιώνα που διανύουμε, λόγω της κλιματικής αλλαγής, με τις ημέρες καύσωνα να πενταπλασιάζονται μέχρι το 2100 και τα δάση μας να αντιμετωπίζουν άμεση απειλή πυρκαγιάς για 30 επιπλέον μέρες σε σχέση με σήμερα. Αυτό είναι μέρος μόνο των δυσοίωνων προβλέψεων που προέκυψαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CLIMRUN που ολοκληρώνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και παρουσιάζονται στη νέα ενότητα του Οικοσκοπίου, της διαδικτυακής χαρτογραφικής εφαρμογής του WWF Ελλάς για το ελληνικό περιβάλλον. Τα νέα δεδομένα μπορούν να πείσουν και τους πλέον δύσπιστους ότι, ακόμη κι αν απεμπλακούμε από τη σύγχρονη κρίση που έχει αλλάξει τον οικονομικό και κοινωνικό χάρτη της χώρας, μια άλλη κρίση, βαθύτερη και μόνιμη, απειλεί να αλλάξει στην κυριολεξία τον ελληνικό χάρτη και την ποιότητα ζωής μας. Μέσα από ενδεικτικούς χάρτες και σχεδιαγράμματα, ο χρήστης του Οικοσκοπίου μπορεί να διαπιστώσει πως θα μεταβληθούν στο άμεσο μέλλον και συγκεκριμένα κατά τις περιόδους 2012-2050 και 2071-2100, εννέα παράμετροι που σχετίζονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή και τις δασικές πυρκαγιές. Ταυτόχρονα, εστιάζοντας σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, η κατάσταση παρουσιάζεται ακόμη πιο εφιαλτική. Ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ευρήματα είναι τα εξής:

Σαντορίνη

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Βιολέτα Κοσμίδου, του τμήματος Γ2. Όνομα Το όνομα της νήσου "Θήρα" προέρχεται από τον αρχαίο Σπαρτιάτη Θήρα που από τη Σπάρτη προερχόμενος αποίκησε πρώτος τη νήσο αυτή. Το δε όνομα "Σαντορίνη" προέρχεται από τους διερχόμενους Φράγκους Σταυροφόρους οι οποίοι κατά το πέρασμα τους στέκονταν για ανεφοδιασμό κοντά σε εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, που βρίσκεται στη σημερινή περιοχή της Περίσας πίσω από τον ιερό ναό του Τιμίου Σταυρού (την αποκάλεσαν Σάντα Ιρίνα), η οποία υπήρχε στο νησί.Αρχικά υπήρχε η άποψη ότι η εκκλησία αυτή ήταν το παρεκκλήσι της Αγίας Ειρήνης που υπήρχε στη Θηρασιά, σήμερα θεωρείται πιθανότερο να πρόκειται για τη μεγαλοπρεπέστατη παλαιοχριστιανική τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Ειρήνης στη Θήρα, τα ερείπια της οποίας ανακαλύφθηκαν το 1992. Πριν τη μεγάλη ηφαιστειακή καταστροφή των προϊστορικών χρόνων η νήσος ήταν στρογγυλή και είχε το όνομα Στρογγύλη, ενώ αργότερα απέκτησε τα ονόματα Καλλίστη ή Καλλιστώ (Αρχαία Ελληνικά καλλίστη: "η πιο όμορφη"), Φιλητέρη ή Φιλωτέρα, Καλαυρία, Καρίστη, Τευσία, Θηραμένη καθώς και Ρήνεια. Επί τουρκοκρατίας οι Τούρκοι την ονόμαζαν "Δερμετζίκ" ή "Διμερτζίκ" (= μικρός μύλος), πιθανώς από τους πολλούς μικρούς ανεμόμυλους που ξεχώριζαν από μακριά. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας επίσημα καθιερώθηκε το όνομα "Θήρα", πλην όμως οι ξένοι χάρτες συνέχισαν να την ονοματίζουν "Σαντα-Είρηνα" από την οποία και παρέμεινε με μικρή παραφθορά από τους Έλληνες ως "Σαντορίνη" (αντί του ορθότερου Σαντορήνη). Γεωγραφία

Έμπνευση δράσης

Το θέμα επιμελήθηκε o μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Θανάσης Κακατσίδης, του τμήματος Γ2.

στο Σεισμολογικό Σταθμό του Α.Π.Θ.

Από την επίσκεψη της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής του Σχολείου μας, στο Σεισμολογικό Σταθμό του Α.Π.Θ. την Τρίτη 5-2-2013

Η ρύπανση των θαλασσών

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Κατερίνα Κωστίνα, του τμήματος Γ2. Η ρύπανση των θαλασσών είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που επηρεάζεται όμως από τοπικές και χρονικές δράσεις. Η ανθρωπότητα από την αρχή της ύπαρξής της χρησιμοποίησε τα θαλάσσια συστήματα για την διατήρηση και ανάπτυξη των κοινωνιών της. Εμπορικοί και τουριστικοί δρόμοι ανοίχτηκαν, λαοί και πολιτισμοί ήρθαν σε επαφή και εμπορική συναλλαγή, τροφή και πρώτες ύλες εξήχθησαν από τα αχανή αυτά συστήματα, θαλάσσιες πολεμικές επιχειρήσεις έγιναν και θα συνεχίσουν να γίνονται, απόρριψη όλων των ειδών των αποβλήτων, εγκαταστάσεις και θέρετρα αναψυχής και πολλά άλλα. Οι χρήσεις των συστημάτων στις περισσότερες των περιπτώσεων ήταν αλόγιστες και βασισμένες στη θεώρηση ότι τέτοια αχανή συστήματα δεν μπορούν εύκολα να επηρεαστούν ενώ ακόμα και σε μία τέτοια περίπτωση η αποκατάσταση θα ήταν γρήγορη και εύκολη και προπαντός θα γινόταν από την ίδια τη φύση. Αν και αυτό θα μπορούσε να είχε μία λογική όσον αφορά ουσίες που εισέρχονται στο θαλάσσιο περιβάλλον και μπορούν να αποδομηθούν εύκολα χωρίς επιπτώσεις στους οργανισμούς, εν τούτοις η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και η χρήση αλλά και σύνθεση ολοένα και περισσότερων ουσιών «εφοδίασε» τις θάλασσες με τεράστιες ποσότητες μη ή δύσκολα αποδομήσιμων χημικών ουσιών οι οποίες μεταφέρονται μέσω της τροφικής αλυσίδας από οργανισμό σε οργανισμό και από γενιά σε γενιά.

Ελληνικά δάση - Ζώνες βλάστησης της Ελλάδας

Το θέμα επιμελήθηκε o μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Φώτης Αλατζάς, του τμήματος Γ3. Η Ελλάδα γενικά είναι χώρα ορεινή και θα έπρεπε να έχει μεγάλες εκτάσεις δασών. Από ιστορικές μαρτυρίες μαθαίνουμε ότι τα παλιότερα χρόνια ήταν πολύ περισσότερο δασωμένη. Τα ελληνικά δάση όμως περιορίστηκαν από τις εκτεταμένες εκχερσώσεις για την ανάπτυξη της γεωργίας, από την έντονη υλοτόμηση, την υπερβόσκηση και τις πυρκαγιές. Οι φυσικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της ελληνικής βλάστησης είναι το ανάγλυφο, το κλίμα και το υπόστρωμα του εδάφους. Τα πετρώματα από τα οποία αποτελούνται τα βουνά, οι κάμποι, τα νησιά και τα φαράγγια είναι πολλών ειδών και ηλικιών. Ανάλογα με τις αλλαγές που υφίσταντο διαμόρφωσαν και τον ελλαδικό χώρο. Έτσι αν και η Ελλάδα έχει μικρή έκταση παρουσιάζει όμως σημαντική γεωμορφολογική ποικιλία. Αυτό σε συνδυασμό με το ευρύ φάσμα κλίματος που τη χαρακτηρίζει - από υποτροπικό έως πραγματικά αλπικό - προκάλεσαν και ευνόησαν την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας και πανίδας. Έτσι ως προς τη χλωρίδα η χώρα μας κατέχει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη με 5800-6.000 περίπου είδη φυτών. Την πρώτη θέση κατέχει η Ιβηρική χερσόνησος.

Στο ΝΟΗΣΙΣ

Ηφαίστεια

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Σέβη Σεραφειμίδου, του τμήματος Γ4. Ηφαίστειο είναι η ανοιχτή δίοδος από το εσωτερικό της Γης (ή άλλου γεωειδούς ουράνιου σώματος) που επιτρέπει την εκροή ή έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το εσωτερικό (μανδύας) στην επιφάνεια του στερεού φλοιoύ με την μορφή λάβας. Η δραστηριότητα αυτή οδηγεί στη δημιουργία ενός βουνού, το οποίο στην καθημερινή γλώσσα ονομάζουμε ηφαίστειο. Τα ηφαίστεια μελετά ένας ιδιαίτερος κλάδος της επιστήμης της Γεωλογίας, η Ηφαιστειολογία. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ: Τα ηφαίστεια πάνω στη γη βρίσκονται συνήθως εκεί όπου δύο ή τρεις τεκτονικές πλάκες συγκρούονται ή απομακρύνονται: Μία μεσοωκεάνεια ράχη ή οροσειρά, όπως στο μέσο του Ατλαντικού Ωκεανού, δίνει παραδείγματα ηφαιστείων από «αποκλίνουσες πλάκες», ενώ ο Ειρηνικός Ωκεανός με το «Δαχτυλίδι της φωτιάς» προσφέρει παραδείγματα ηφαιστείων από «συγκλίνουσες πλάκες». Αντιθέτως, ηφαίστεια δεν δημιουργούνται εκεί όπου δύο τεκτονικές πλάκες κινούνται πλευρικά η μία ως προς την άλλη. Ηφαίστεια μπορούν, επίσης, να σχηματισθούν όπου υπάρχει διάταση του γήινου φλοιού ή όπου ο φλοιός είναι πολύ λεπτός, όπως στην κοιλάδα του Αφρικανικού Ρήγματος. Τέλος, τα ηφαίστεια προκαλούνται πάνω από σημεία στα οποία ο μανδύας της Γης έχει ανοδικά ρεύματα, τα αποκαλούμενα «θερμά σημεία» , που μπορεί να βρίσκονται μακριά από τα όρια των τεκτονικών πλακών, όπως είναι τα νησιά της Χαβάης. Τέτοια ηφαίστεια βρίσκονται και σε άλλους πλανήτες ή μεγάλους δορυφόρους στο Ηλιακό Σύστημα.