Έρημος

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της ομάδας Περιβαλλοντικής αγωγής Γλάβα Μαρία, του τμήματος Γ3

Η έρημος αποτελεί γεωλογικό σχηματισμό ή περιοχή η οποία δέχεται πολύ λίγες βροχοπτώσεις. Ως έρημοι ορίζονται οι περιοχές που δέχονται κατά μέσο όρο λιγότερα από 250 χιλιοστά υετού ετησίως, ή περιοχές όπου το νερό που χάνεται στο έδαφος είναι περισσότερο από το νερό που πέφτει από τους υετούς. Οι έρημοι κατατάσσονται ως θερμές έρημοι ή ήπιες έρημοι ή ως ξηρά μεγαθερμικά κλίματα. Οι έρημοι καταλαμβάνουν το ένα τρίτο της εδαφικής επιφάνειας της Γης. Οι θερμές έρημοι έχουν συνήθως μεγάλο ημερήσιο και περιοδικό εύρος θερμοκρασιών, με υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της μέρας και χαμηλές κατά τη διάρκεια της νύκτας, λόγω των εξαιρετικά χαμηλών ποσοστών υγρασίας. Στις θερμές ερήμους η θερμοκρασία αγγίζει τους 45 °C ή και υψηλότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας το καλοκαίρι και πέφτει ως και τους 0 °C βαθμούς ή και χαμηλότερα το χειμώνα. Το νερό παγιδεύει την υπέρυθρη ακτινοβολία τόσο από τον Ήλιο όσο και από το έδαφος και ο ξηρός αέρας της ερήμου είναι αδύνατο να εμποδίσει την ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια της μέρας ή να παγιδεύει τη θερμότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι κατά τη διάρκεια της ημέρας το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλιακής θερμότητας φτάνει στο έδαφος, ενώ μόλις ο Ήλιος δύσει η έρημος ψύχεται γρήγορα αποβάλλοντας την ζέστη προς το διάστημα. Οι έρημοι βρίσκονται σε περιοχές με ελάχιστη και μη ομοιόμορφα κατανεμημένη στη διάρκεια του έτους βροχόπτωση. Οι υψηλές θερμοκρασίες στη διάρκεια της ημέρας και οι χαμηλές τις νύχτες σε συνδυασμό με τις μεγάλες περιόδους ανομβρίας αποτρέπουν την ανάπτυξη πλούσιας βλάστησης. Στις ερήμους η πρωτογενής παραγωγή στηρίζεται σε κάποια αλόφυτα, παχύφυτα (κάκτοι) και σε μερικά ετήσια μικρά φυτά που αναπαράγονται στη σύντομη περίοδο του έτους που το διαθέσιμο νερό επαρκεί Ανάμεσα στις προσαρμογές των φυτών της ερήμου στην ξηρασία είναι η φυλλόπτωση, ο σχηματισμός μικρών και παχύδερμων φύλλων και το εκτεταμένο ριζικό σύστημα στο οποίο αποθηκεύονται σημαντικές ποσότητες νερού σε περιόδους που αυτό είναι διαθέσιμο. Στις ερήμους τα ζωικά είδη αντιπροσωπεύονται από λίγα μεγάλα σπονδυλόζωα όπως η αντιλόπη, άφθονα τρωκτικά που ζουν σε τρύπες μέσα στο έδαφος, πτηνά όπως η στρουθοκάμηλος και διάφορα είδη εντόμων. Τα ζώα της ερήμου, επιβιώνοντας σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας, έχουν αναπτύξει πολυάριθμες προσαρμογές (περιορισμένη κατανάλωση του ελεύθερου νερού, κατανάλωση τροφών μεγάλης περιεκτικότητας σε νερό, αποφυγή της έκθεσης τους στον ήλιο - ανάπτυξη νυκτόβιας δραστηριότητας κ.λπ.). Πηγή: βικιπαίδεια