Η υπεραλίευση σκοτώνει τις ελληνικές θάλασσες

To θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Λουκίδου Σοφία, του τμήματος Γ4

Η θάλασσα δεν είναι μια αστείρευτη πηγή αλιευμάτων. Εχει όρια τα οποία αν ξεπεραστούν το οικοσύστημα θα καταρρεύσει. Η υπεραλίευση με καταστροφικές, μη επιλεκτικές, μεθόδους αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τις ελληνικές θάλασσες. Κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι πετιούνται στο απέραντο γαλάζιο περισσότεροι από 15.000 τόνοι ψαριών τα οποία θεωρούνται «μη δημοφιλή» καθώς δεν πιάνουν καλές τιμές στις ιχθυόσκαλες. Σύμφωνα με την Greenpeace, το 65% - 70% των εμπορικών ψαριών στην Ελλάδα, όπως η κουτσομούρα, ο μπακαλιάρος και ο ξιφίας, υπεραλιεύονται. Μάλιστα, πολλά από αυτά, σε μεγέθη μικρότερα του επιτρεπόμενου. Ενα κιλό ψιλές κουτσομούρες οι οποίες πωλούνται σήμερα στην αγορά, σε δύο χρόνια, αν τις αφήναμε να μεγαλώσουν, θα ζύγιζαν περίπου 50 κιλά. Είναι καιρός πια ο καταναλωτής να αναρωτηθεί με ποιο τρόπο αλιεύθηκε το μπαρμπούνι που τρώει και τι στοιχίζει στο περιβάλλον και την οικονομία των απομακρυσμένων ή νησιωτικών περιοχών της χώρας. Η ευθύνη για το ποια ψάρια αλιεύονται και τελικά πωλούνται και αγοράζονται δεν ανήκει μόνο στους αλιείς, αλλά τη μοιράζονται εξίσου οι έμποροι και οι καταναλωτές. Η αλιεία στην Ελλάδα αποτελεί έναν σημαντικό κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής και αποτελεί μέσο βιοπορισμού για 40.000 άτομα. Σήμερα, δεν απειλείται μόνο το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αλλά και το μέλλον της ίδιας της αλιείας. Στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος καταδεικνύουν ότι στη Μεσόγειο το 65% των ιχθυαποθεμάτων βρίσκονται εκτός των ασφαλών βιολογικών ορίων. Με άλλα λόγια, σε λίγα χρόνια, ορισμένα είδη μπορεί να έχουν εξαφανιστεί. Αποδεκατισμένοι είναι οι πληθυσμοί του ερυθρού και μακρόπτερου τόνου καθώς και του ξιφία. Ηδη με στόχο την προστασία των ειδών και του οικοσυστήματος απαγορεύεται η αλιεία της πίνας, της μπουρού (μεγάλο κοχύλι), της κοχύλας, της σωλήνας και της πετροσωλήνας παρότι σερβίρονται σε πολλά εστιατόρια. «Η αλιεία της σωλήνας είναι ιδιαίτερα καταστροφική καθώς την αφαιρούν με κομπρεσέρ καταστρέφοντας την παράκτια ζώνη», λέει η υδροβιολόγος στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» κυρία Αναστασία Μήλιου. Η αλιευτική έρευνα του Αρχιπελάγους στο Ανατολικό Αιγαίο κατέδειξε ότι έχει αυξηθεί το ποσοστό αλίευσης νεαρών ψαριών τα οποία δεν έχουν φτάσει σε αναπαραγωγική ηλικία. Επιπλέον, παρατηρήθηκε κάθετη πτώση στην αλίευση των λεγόμενων πρώτων ψαριών (συναγρίδα, σαργός, μπαρμπούνι, κουτσομούρα, λιθρίνι, σκαθάρι) στην περιοχή της Σάμου. «Δεν πρέπει να αγοράζουμε ψάρια μικρότερα του επιτρεπόμενου μεγέθους. Είναι παράνομο και οδηγεί σε κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων καθώς αλιεύονται πριν από την πρώτη αναπαραγωγή τους. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις, ακόμη και το επιτρεπόμενο μέγεθος δεν ταυτίζεται με εκείνο της πρώτης αναπαραγωγικής ηλικίας. Για παράδειγμα, επιτρέπεται η αλίευση του βλάχου από τα 45 εκατοστά. Ομως το είδος αυτό μπορεί να αναπαραχθεί όταν φθάσει τα 70 εκατοστά», αναφέρει η κυρία Μήλιου. Και προσθέτει: «Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να προτιμούμε ψάρια από αλιείς της περιοχής μας ώστε να στηρίζουμε την τοπική οικονομία και λιγότερο επιβαρυντικές πρακτικές αλιείας». Επισημαίνει επίσης ότι η πώληση ψαριών που έχουν αλιευθεί με ψαροντούφεκο είναι παράνομη. «Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πολλά καρχαριοειδή, τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση, πωλούνται στην αγορά ως "γαλέοι"», τονίζει. Και καθώς τα αποθέματα όλο και λιγοστεύουν, οι στόλοι χρειάζεται να μετακινούνται όλο και μακρύτερα. «Υπάρχουν αλιευτικά εργαλεία που σέρνονται στον πυθμένα της θάλασσας, ξεριζώνοντας και καταστρέφοντας σημαντικά θαλάσσια οικοσυστήματα τα οποία θέλουν εκατοντάδες χρόνια για να σχηματιστούν, όπως κοράλλια και υποθαλάσσια βλάστηση», λέει η υπεύθυνη εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον της Greenpeace κυρία Αντζελα Λάζου. Οι απειλές και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες, αλλά και οι άνθρωποι που εξαρτώνται από αυτές, όπως σημειώνει η κυρία Λάζου «έχουν κάνει έντονη την εμφάνισή τους στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, τα κυριότερα αλιεύματα της μηχανότρατας, δηλαδή η κουτσομούρα, ο μπακαλιάρος, η γάμπαρη, η γαρίδα και η καραβίδα είναι υπεραλιευμένα. Η δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων και η υιοθέτηση μέτρων για μια βιώσιμη αλιεία είναι μονόδρομος εάν θέλουμε να διατηρήσουμε ζωντανές τις ελληνικές θάλασσες». Χρήσιμες πληροφορίες: • Υπεραλιεύεται το 65% - 70% των εμπορικών ψαριών στην Ελλάδα όπως η κουτσομούρα, ο μπακαλιάρος και ο ξιφίας. • Ένα κιλό μικρές κουτσομούρες (γόνος) που πωλείται σήμερα στον πάγκο του ιχθυοπωλείου, σε δύο χρόνια, αν τις αφήναμε να μεγαλώσουν, θα ζύγιζαν περίπου 50 κιλά. • Το 20%-60% των αλιευμάτων των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών (συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών) δεν φτάνει ποτέ στις ψαραγορές, αλλά απορρίπτεται στη θάλασσα αμέσως μετά την αλίευσή του, γιατί δεν έχει επαρκή εμπορική αξία. • Ο αλιευτικός στόλος της χώρας περιλαμβάνει περίπου 600 σκάφη μέσης αλιείας (μηχανότρατες και γρι γρι) και 18.000 σκάφη παράκτιας αλιείας. πηγή: το βήμα