Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής, Ντεμερτζίδου Βικτωρία, της Β' τάξης

Σημαντικά στοιχεία για τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας παρέχει στον αναγνώστη, έκδοση του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας Πηλίου, σε επιμέλεια του καθηγητή αγγλικής και μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας του Κέντρου, Γιώργου Γκράσσου. Στην προβιομηχανική Ελλάδα, αναφέρεται στην έκδοση, το κύριο δομικό υλικό ήταν η πέτρα και ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που απασχολούσαν τους κατοίκους, περισσότερο της ηπειρωτικής και λιγότερο της νησιωτικής υπαίθρου, ήταν η ασφαλής διέλευση των οδοιπόρων και των μεταφορικών μέσων τους, πάνω από ποτάμια, ρέματα και χείμαρρους. Μέχρι τον 20ο αιώνα, το μόνο εφικτό, αλλά λειτουργικό τεχνικό έργο, που μπορούσε να κατασκευάσει ο ασπούδαστος μάστορας της εποχής εκείνης για να δώσει τη λύση στο συγκοινωνιακό πρόβλημα που απασχολούσε, όχι μόνο τον ίδιο αλλά όλους ανεξαιρέτως τους συντοπίτες του, ήταν ένα πέτρινο γεφύρι, μονότοξο όπως της Κόνιτσας ή πολύτοξο όπως της Άρτας. Το έργο της κατασκευής ήταν τόσο σημαντικό, που οδήγησε στη δημιουργία σχετικών τραγουδιών, παραδόσεων αλλά και θρύλων, που αναφέρονταν ακόμα και σε ανθρωποθυσία για να στεριώσει το πολυπόθητο γεφύρι. Όμως, η κατασκευή τέτοιων γεφυριών έχει σταματήσει από το 1940 και η πολύπλοκη αυτή τέχνη έχει ήδη περάσει στη λήθη, ώστε σήμερα να μην υπάρχει ούτε ένας «γέφυρας» ή «κιοπρουλής», όπως χαρακτηριστικά ονομαζόταν ο λαϊκός γεφυροποιός. Οι πέτρινες τοξωτές κατασκευές έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικευμένους επιστήμονες ως μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της αρχιτεκτονικής για τον προβιομηχανικό άνθρωπο και ως τον πρώτο μεγάλο σταθμό στην εξελικτική πορεία της παγκόσμιας γεφυροποιίας. Ο δεύτερος μεγάλος σταθμός ήταν η εισαγωγή της χρήσης του σιδήρου κατά τον 19ο αιώνα. Αναφορά μεταξύ άλλων κάνει για τα πιο σημαντικά τοξωτά γεφύρια στους νομούς Ιωαννίνων, Γρεβενών αλλά και μερικά άλλα από την υπόλοιπη χώρα. Νομός Ιωαννίνων – Του Νούτσου ή Κόκκορου, 1750: Μονότοξο γεφύρι, κοντά στο χωριό Κήποι Ζαγορίου. Γεφυρώνει τον ποταμό Βίκο. Πρώτος χορηγός ήταν ο Νούτσος Κοντοδήμος από το χωριό Βραδέτο και το 1768 επισκευάστηκε από τον Νούτσο Καραμεσίνη. Έχει ένα πολύ μικρό ανακουφιστικό τόξο και μια μαρμάρινη επιγραφή στη δυτική πλευρά που μνημονεύει την επισκευή του 1960 από την «Ένωση Ζαγορίσιων Αθηνών». – Το Καλογερικό ή του Πλακίδα, 1814: Τρίτοξο. Γεφυρώνει τον ποταμό Βίκο. Πρώτος χορηγός υπήρξε ο καλόγερος Σεραφείμ από το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία της Βίτσας. Ο Αλέξανδρος Μαμμόπουλος το χαρακτήρισε ως «κάμπια εν κινήσει». Το κατάστρωμά του δεν είναι επίπεδο και ακολουθεί τα ανεβοκατεβάσματα των 3 τόξων. https://ellas2.wordpress.com/2010/05/05/%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BE%CF%89%CF%84%CE%B1-%CE%B3%CE%B5%CF%86%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%B1%CF%83/