Τι είναι λαθροθηρία;

Το θέμα επιμελήθηκε η μαθήτρια της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής, Λαζάρου Ευαγγελία, του τμήματος Γ4

Λαθροθήρας (ο): πρόσωπο που κυνηγάει παράνομα, χωρίς άδεια, σε τόπο ή χρόνο απαγορευμένο. Λαθροθηρία (η): παράνομο, χωρίς άδεια κυνήγι. Αυτές τις ερμηνείες διαβάσαμε στο πρώτο λεξικό που ανοίξαμε. Με βάση αυτές, ο νέος κυνηγός μπορεί να υποθέσει ότι παράνομο κυνήγι είναι το χωρίς άδεια κυνήγι και αντιλαμβάνεται οτι αυτό που οφείλει να κάνει για να μην ονομάζεται λαθροθήρας είναι να βγάλει κυνηγετική άδεια. Πληρώνει λοιπόν τις 25.000 δραχμές και μπαίνει στον κύκλο των 300.000 "νόμιμων" κυνηγών. Εδώ βρίσκεται φυσικά και το πρώτο λάθος, αφού υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά πράγματα από την κατοχή ή όχι της άδειας που καθορίζουν τη λαθροθηρία και που κυρίως είναι: • κυνήγι με παράνομα μέσα (εξάσφαιρες καραμπίνες, "φλόμπερ", κράχτες κ.λπ.) • θήρευση μεγαλύτερου αριθμού θηραμάτων από όσα επιτρέπονται ανά κυνηγό την ημέρα (π.χ. περισσότερες από τέσσερις πέρδικές την ημέρα) • κυνήγι σε απαγορευμένες ζώνες όπως λέει και το λεξικό (π.χ. σε καταφύγια θηραμάτων κ.λπ.) • κυνήγι εκτός κυνηγετικής περιόδου • κυνήγι εντός της κυνηγετικής περιόδου αλλά σε μέρες και ώρες που αυτό απαγορεύεται (π.χ. κυνήγι πέρδικας εκτός Τετάρτης και Σαββατοκύριακου, κυνήγι τη νύχτα κ.λπ.) • κυνήγι ειδών των οποίων το κυνήγι απαγορεύεται Όλα τα παραπάνω μπορεί κάλλιστα να τα κάνει κάποιος που έχει άδεια και επομένως λαθροθήρας μπορεί να είναι και εκείνος που "κυνηγάει με άδεια". Μολονότι αυτό είναι αυτονόητο είναι πάντα σημαντικό να διευκρινίζουμε αυτή τη λεπτομέρεια: η λαθροθηρία καθορίζεται από τη συμπεριφορά του κυνηγού και όχι από την κατοχή ή όχι κυνηγετικής άδειας. Όταν οι κυνηγοί μιλούν για τους 300.000 νόμιμους - "αδειούχους" κυνηγούς, θα πρέπει να θυμούνται ότι κανένας τους δε μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι νόμιμος μόνο και μόνο επειδή έχει κυνηγετική άδεια. Όλοι οι οπλοφόροι είναι εν δυνάμει λαθροθήρες και κρίνονται συνεχώς από το αποτέλεσμα της κάθε κυνηγετικής τους εξόδου. Το δεύτερο θέμα στο οποίο πρέπει να δώσουμε προσοχή είναι να διαχωρίσουμε τις δύο, πολύ διακριτές, κατηγορίες λαθροθηρίας. Η πρώτη αφορά το κυνήγι των 29 ειδών που επιτρέπεται να κυνηγιούνται (θηράματα), αλλά που γίνεται με παράνομο τρόπο, σε υπερβολικό αριθμό, σε "τόπο ή χρόνο" απαγορευμένο όπως περιγράψαμε παραπάνω. Η δεύτερη αφορά στο κυνήγι των 330 ειδών που απαντούν τακτικά στην Ελλάδα και βρίσκονται εκτός της λίστας των νόμιμα θηρευομένων ειδών. Σε αυτά περιλαμβάνονται και όλα τα σπάνια, απειλούμενα και προστατευόμενα είδη και φυσικά δεν έχει σημασία αν τα πυροβολεί κάποιος που -κατά τα άλλα- είναι "νόμιμος". Φυσικά αυτού του είδους η λαθροθηρία είναι, εξ'ορισμού, πολύ πιο σοβαρή. Οι κυνηγετικές οργανώσεις ενδιαφέρονται για την πρώτη κατηγορία, όταν εξαγγέλουν μέτρα για την πάταξη της λαθροθηρίας. Δηλαδή, εννοούν λαθροθηρία πάνω στα θηράματα και όχι συνολικά σε όλη την ορνιθοπανίδα. Θα πει κανείς ότι πάλι καλά που κάνουν κάτι, έστω και μόνο για τα θηράματα. Αν όμως η λαθροθηρία πάνω στα θηράματα είναι μεγάλο πρόβλημα, η λαθροθηρία πάνω στα προστατευόμενα είδη είναι πραγματική καταστροφή (μια απλή επίσκεψη στο ΕΚΠΑΖ αρκεί για να πείσει) και για αυτή την καταστροφή οι κυνηγοί δεν κάνουν τίποτα. Η διάκριση αυτών των δύο κατηγοριών λαθροθηρίας είναι χρήσιμη, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε ένα συνηθισμένο επιχείρημα των κυνηγιών υπέρ της απελευθέρωσης του κυνηγιού, ότι, δηλαδή, "αφήστε μας να κυνηγάμε και στις προστατευόμενες περιοχές, ώστε να έχουμε το κίνητρο να λάβουμε μέτρα κατά της λαθροθηρίας εκεί, όπως κάνουμε τώρα αλλού". Αν ως λαθροθηρία εννοούσαμε αυτήν πάνω στα θηράματα, τότε το επιχείρημα αυτό θα είχε βάση. Στην πραγματικότητα όμως η σοβαρότερη λαθροθηρία δεν αφορά στα θηράματα και δεν καλύπτεται από τα κυνηγετικά ενδιαφέροντα. Έτσι το κυνήγι σε προστατευόμενες περιοχές μόνο προβλήματα θα φέρει με την έισοδο και άλλων οπλοφόρων εκτός αυτών που (δυστυχώς) σήμερα υπάρχουν. Άλλωστε τα περισσότερα από τα σημαντικά είδη που απειλούνται από τη λαθροθηρία (δηλαδή τα μεγάλα αρπακτικά) πυροβολούνται εκτός προστατευόμενων περιοχών. Συμπερασματικά, θα πρέπει να ελέγχουμε με προσοχή τι εννοούν οι κυνηγετικοί κύκλοι όταν μιλούν για λαθροθηρία. Εξ'άλλου η Κυνηγετική Συνομοσπονδία εξακολουθεί να θολώνει τα νερά σε αυτό το θέμα. Όπου τους συμφέρει, εμφανίζονται ως προστάτες της ελληνικής φύσης που θα πατάξουν τη λαθροθηρία (χωρίς να διευκρινίζουν ότι οι θηροφύλακες τους ασχολούνται μόνο με τα θηράματα και όχι με την υπόλοιπη ορνιθοπανίδα). Όταν βρίσκονται στριμωγμένοι, υποβιβάζουν το πρόβλημα, λέγοντας οτι η λαθροθηρία αποτελεί εξαίρεση και ασκείται από ελάχιστους "ασυνείδητους" εκτός των κυνηγετικών κυκλών. Άλλοτε πάλι επαναλαμβάνουν ότι η λαθροθηρία συμβαίνει μόνο, όπου δεν υπάρχει "νόμιμο" κυνήγι. Με άλλα λόγια χρησιμοποιούν τη λαθροθηρία μόνο όταν και όπως τους συμφέρει, κλείνουν τα μάτια στο ουσιαστικό πρόβλημα και δε δείχνουν πρόθυμοι να κάνουν κάτι. Πολλοί κυνηγοί θα αισθανθούν αδικημένοι αφού πράγματι ενδιαφέρονται για τα άλλα είδη, ελέγχουν τους συναδέλφους τους, στέλνουν τραυματισμένα πουλιά στο ΕΚΠΑΖ κ.λπ. Πράγματι, έτσι είναι, εμείς όμως κρίνουμε από την πολιτική των Ομοσπονδιών και της Συνομοσπονδίας. Θα μπορούσαν αυτοί να κάνουν κάτι; Φυσικά ναι. Όμως αυτό θα σήμαινε να βάλουν το μαχαίρι στο κόκκαλο και να λάβουν ουσιαστικά μέτρα όπως: • Αυστηρή εκπαίδευση και εξετάσεις για την απόκτηση της κυνηγετικής άδειας. • Αυστηρός έλεγχος για το ποιος και πότε έχει κυνηγετικό όπλο. • Δημόσια παραδοχή όλων των στοιχείων περί πυροβολημένων πουλιών στην Ελλάδα. • Δημόσια καταδίκη όλων των κρουσμάτων λαθροθηρίας και των "φαινομένων λαθροθηρίας" όπως συμβαίνει στα νησιά του Ιονίου την άνοιξη και την αποστολή λαθροφυλάκων εκεί. • Αποβολή από τους κυνηγετικούς συλλόγους των λαθροθηρών που είναι γνωστοί. Τέτοιες όμως κινήσεις θα ήσαν μάλλον "αντιλαϊκές" για αυτούς και θα οδηγούσαν τόσο σε μείωση των κυνηγών, όσο και σε μείωση στην κατοχή όπλων κάτι που απλά δεν "συμφέρει". Ας μην βιαστούν οι κυνηγοί να μας χαρακτηρίσουν "αντικυνηγούς". Στα ίσα τονίζουμε ότι η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει και αυτούς. Απλά χρειάζονται κάποια θαρραλέα βήματα που, δυστυχώς, δε γίνονται. Κείμενο από την Ελληνική Ορνοθολογική Εταιρεία Η λαθροθηρία στην Ελλάδα του Φίλιππου Δραγούμη Εδώ και πάνω από δέκα χρόνια, μέσω των παραλαβών του Ελληνικού Κέντρού Περίθαλψης Αγρίων Ζώων, παρατηρούμε τα αποτελέσματα της Ελληνικής έμφυτης απείθειας προς τους νόμους γενικώς, πάνω στην άγρια ζωή της Ευρώπης. Τονίζω το "Ευρώπης" γιατί δε γίνεται πάντα αυτομάτως κατανοητό ότι τα περισσότερα πουλιά που πυροβολούνται στη διάρκεια της κυνηγγετικής περιόδου, προέρχονται από χώρες σαν την Φινλανδία, την Τσεχία και τη Σλοβακία, τη Ρωσία αλλά ακόμα και τη Γαλλία. Αυτό έχει αποδειχτεί χάρις στις επανευρέσεις δακτυλιδιών σε απειλούμενα είδη όπως Βασιλαετούς, Ψαραετούς, Φιδαετούς αλλά και Χαλκοκουρούνες ή Λεπτόραμφους Γλάρους. Είναι πολύ πιθανό όπως έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό αδικοχαμένων τα Σαββατοκύριακα στην Εθνική, λόγω αδιαφορίας προς τον οδικό κώδικα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο έχουμε τα πρωτεία στον άσκοπο φόνο κυρίως πουλιών, λόγω αδιαφορίας προς τον κυνηγετικό κώδικα, πάλι κυρίως γιορτές και Σαββατοκύριακα. Όπως ο "μάγκας" οδηγός προσπερνά ριψοκίνδυνα και θέτει σε κίνδυνο τα ίδια του τα παιδιά, έτσι κι ο "λεβέντης" κυνηγός δίνει τη χαριστική βολή στα είδη που κινδυνεύουν από τόσες άλλες αιτίες, πυροβολώντας αδιάκριτα ότι κινείται, ακόμη, μερικές φορές κι ανθρώπους πίσω από τους θάμνους. Το φαινόμενο της λαθροθηρίας, έξω από την Ελλάδα υπάρχει βέβαια -δεν είμαστε διόλου μοναδικοί- αλλά εκεί, το πρόβλημα αυτό, που λέγεται "poaching", είναι οργανωμένο. Πρόκειται για πλήρως εξοπλισμένους παρανόμους ή ομάδες παρανόμων, οι οποίοι φονεύουν μεγάλα κυρίως ζώα με σκοπό το κέρδος από τις γούνες, το κρέας, τα κέρατα ή το λίπος, συμμετέχοντας στο παγκόσμιο οργανωμένο έγκλημα παράνομου κέρδους από εισαγωγές/εξαγωγές ζωικών προϊόντων, κάτι αντίστοιχο με το εμπόριο ναρκωτικών. Ο μέσος Γερμανός, Έγγλέζος ή Καναδός, δε σκέφτεται να παρανομήσει, με τον ίδιο τρόπο που τηρεί τα όρια ταχύτητας στην Εθνική και φοράει τη ζώνη ασφαλείας όταν μπαίνει στο αυτοκίνητο. Με δυό λόγια, σκέφτεται πριν ενεργήσει. Ο μέσος Έλληνας είτε δεν είναι καλά πληροφορημένος προτού πάρει το όπλο του, είτε απλώς βγαίνει να πυροβολήσει για διασκέδαση, αδιαφορώντας για τα είδη που αποτελούν τους στόχους του, επεκτείνοντας στη φύση τα φαινόμενα που ζει στην πόλη, όπως την άναρχη και αυθαίρετη δόμηση και το κυκλοφοριακό χάος. Αυτό που μέχρι πρόσφατα (πριν 40-50 χρόνια) συγκρατούσε τους Έλληνες από το να εξοντώσουν την πανίδα ήταν η άγραφη παράδοση -που έλεγε, εν συντομία, "φρόντιζε να έχεις πέρδικες να φας και του χρόνου" -αλλά και η φτώχεια (τα φυσίγγια ήταν ακριβά), η έλλειψη μέσων μεταφοράς κι οδικού δικτύου μ'αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές απρόσιτες περιοχές. Λες και από τότε που η άγραφη παράδοση έγινε γραπτός νόμος και μάλιστα αρκετά καλός, έγινε ξαφνικά ένα είδος καταπίεσης ενάντια στο οποίο πρέπει, για να αποδείξουμε τη λεβεντιά μας, να επαναστατήσουμε. Παράλληλα άλλαξαν και τα οικονομικά μας... και ξεχάσαμε το παρελθόν μας τελείως, ακριβώς όπως ξεχάσαμε ότι κάποτε ήμασταν κι εμείς λαός οικονομικών μεταναστών όπως σήμερα οι Αλβανοί κι οι Πακιστανοί. Όσο οργανωμένη είναι η λαθροθηρία σε άλλες χώρες, αντίστοιχα υπάρχουν οργανωμένα κρατικά συστήματα ελέγχου της κατάστασης, όπως για παράδειγμα το DNR (Τμήμα Φυσικών Πόρων) του Καναδά, που διατηρεί, μυστικό προσωπικό και μυστικά γραφεία ελέγχου, ακριβώς όπως στις κατασκοπικές ταινίες, πράγμα που υποχρεώνει τους λαθροθήρες να βελτιώνονται και να εξοπλίζονται για να αναπεξέλθουν. Οι υπάλληλοι του DNR για παράδειγμα, δεν έχουν ακόμη και το δικαίωμα να μιλούν για το επάγγελμά τους στους φίλους τους. Ακόμη, γίνονται σοβαρές ενέργειες για να σωθουν τα είδη από οργανωμένους "poachers", όπως για παράδειγμα η μεταφορά ολόκληρου πληθυσμού ειδών σε ασφαλείς τοποθεσίες, κάτι που έγινε με τους λευκούς ρινόκερους που μεταφέρθηκαν από την κυβέρνηση μιας αφρικανικής χώρας στην Αμερική, με σκοπό να επιστραφούν όταν γίνει δυνατός ο έλεγχος του εμπορίου των κεράτων τους που πωλούνται ως αφροδισιακό στην Κίνα. Εδώ βέβαια, αυτά φαντάζουν ονειρικά. Το φαινόμενο της λαθροθηρίας, όπως είπαμε, δεν έχει οικονομικό στόχο και είναι μια αυθόρμητη εξέγερση, ένα ξέσπασμα του σημερινού καταπιεσμένου Έλληνα των πόλεων ή κωμοπόλεων, εναντίον της φύσης που του θυμίζει το φτωχό του παρελθόν. Όσο ανοργάνωτος και αν είναι ο Έλληνας λαθροθήρας σε σχέση με τον συνάδελφο του Γερμανό μορφωμένο συλλέκτη ή Καναδό έμπορο, τόσο και οι υπηρεσίες, ανοργάνωτες και χωρίς κονδύλια, αδυνατούν να ελέγξουν την κατάσταση, που ούτως ή άλλως δε μπορεί να ελεγχθεί ακόμη και από μυστικές υπηρεσίες τύπου Τζειμς Μπόντ, γιατί ο εχθρός δεν είναι συγκεκριμένος. Είναι το χάος που υπάρχει στα μυαλά των σύγχρονων Ελλήυων και θα χρειαστεί τουλάχιστον καμιά εικοσαριά χρόνια για να μπει σε κάποια τάξη, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, και να γίνει φανερό το αποτέλεσμα της αλλάγης που θα επιφέρουν τα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα για το περιβάλλον στη νοοτροπία της πλειοψηφίας. Είναι πιθανό όμως, μέχρι τότε, πολλά είδη να έχουν χαθεί... κι οπωσδήποτε μια Ελλάδα χωρίς πανίδα δε θα μας αρέσει πια... Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν τι μέτρα μπορούν να ληφθούν; Η μόνη λύση που κάπως μπορεί να συντηρήσει την κατάσταση είναι ο περιορισμός της διάρκειας της κυνηγετικής περιόδου, γιατί είναι ο απλούστερος και ο μόνος εφικτός τρόπος ελέγχου που μπορεί να εφαρμοστεί, με βάση την κατάσταση στη χώρα μας. Αυτό δεν απέχει πολύ σα λογική, από την απομάκρυνση μέχτι νεωτέρας των ρινοκέρων από το πεδίο δράσης των λαθροθήρων στην Αφρική, λόγω αδυναμίας προς το παρόν, ελέγχου της κατάστασης. Είναι το μόνο -ημίμετρο βέβαια- που μπορεί να σώσει κάποια είδη, εφ'όσων από τις αναμφισβήτητες στατιστικές των παραλαβών του ΕΚΠΑΖ έχει αποδειχθεί ότι το ποσοστό των πυροβολημένων πουλιών είναι πολύ μεγαλύτερο από τον Αύγουστο εως τον Φεβρουάριο και ο στόχος των λαθροθήρων είναι απλά τυχαίος - "ότι κάτσει", που λένε. Όσο και αν υπάρχουν προσπάθειες ελέγχου σήμερα από τους ίδους τους κυνηγετικούς συλλόγους, αυτές έχουν σα κύριο στόχο τα θηρεύσιμα είδη, πολύ σωστά, κατά το "φρόντιζε να έχεις και του χρόνου" της παράδοσης. Όμως για τα μη θηρεύσιμα επικρατεί γενικευμένη άγνοια και αδιαφορία. Και ο χρόνος που θα χρειαστεί για να συνειδητοποιήσουμε την αξία τους και να τα μάθουμε είναι υπερβολικά πολύς, με τους σημερινούς ρυθμούς, ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση τους στο μέλλον. http://www.katakali.net/drupal/node/388