Ρύπανση των Θαλασσών

Το θέμα επιμελήθηκαν οι μαθήτριες της ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής Σινιάρη Ελισάβετ & Κεραμυδά Μαρία του τμήματος Γ5

Οι γεωργικές καλλιέργειες και οι γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες με την αυξανόμενη χρήση του νερού, των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων και την ανεξέλεγκτη απόρριψη των περιττωμάτων των ζώων, εξελίσσονται σε ρυπαντικούς παράγοντες εξαιρετικά σημαντικούς. Τα προβλήματα ρύπανσης ή αλατοποίησης που δημιουργούνται από αυτές τις δραστηριότητες έχουν σχέση με τη χρήση και υπερχρήση των φυτοφαρμάκων και των λιπασμάτων, με τη διάβρωση του εδάφους, αλλά και την υποβάθμιση ή ρύπανση των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων. Η κατάχρηση χημικών λιπασμάτων, πρακτικά διαδεδομένη στην ελληνική γεωργία, διασπείρει νιτρικά και φωσφορικά θρεπτικά άλατα στο έδαφος, εμπλουτίζει με τα θρεπτικά αυτά συστατικά τα νερά, αλλοιώνει τα οικοσυστήματα και προκαλεί τον ευτροφισμό των υδάτων. Η τεχνολογία προσπαθεί με τα κατάλοιπα της αγροτικής παραγωγής, με τη βιολογική επεξεργασία σκουπιδιών σε λάσπες και άλλες ουσίες (τύρφη), να μειώσει δραστικά την υπερχρήση των χημικών λιπασμάτων. Οι επιπτώσεις της χρήσης των φυτοφαρμάκων εστιάζονται στη διασπορά μεγάλων ποσοτήτων τοξικών ουσιών στο περιβάλλον, στη ρύπανση των νερών του εδάφους και σε τοξικά φαινόμενα στους οργανισμούς. Η αντοχή, η παραμονή και η μεταφορά των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων, από και διαμέσου του εδάφους, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την έκταση και ένταση της ρύπανσης που αυτά προκαλούν. Οι χημικές αντιδράσεις και η φυσική μεταφορά των μορίων των φυτοφαρμάκων καθορίζουν επίσης το βαθμό της ρύπανσης. Οι ενώσεις μεγάλης διαλυτότητας στο νερό αντέ­χουν στις φωτοχημικές και βιολογικές διασπάσεις και φτάνουν γρήγορα στα οικοσυστήματα σε μεγάλες ποσότητες. Αν οι παραπάνω ιδιότητες των φυτοφαρμάκων συνδυαστούν με την τοξικότητα και την καρκινογένεση που πιθανόν προξενούν, τότε συνιστούν μεγάλο κίνδυνο για το περιβάλλον. Τα στατιστικά στοιχεία από τη χρήση των φυτοφαρμάκων στην Ελλάδα δείχνουν ότι κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται περίπου 3.500 τόνοι δραστικής ουσίας εντομοκτόνων, 3.400 τόνοι ζιζανιοκτόνων και 2.800 τόνοι μηκυτοκτόνων. Η σημερινή τεχνολογία της βιολογικής καταπολέμησης των εχθρών των καλλιεργειών βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο. Για παράδειγμα, εισάγονται στις καλλιέργειες φυσικοί εχθροί των παρασίτων ή, εναλλακτικά, βιολογικοί παράγοντες εκφυλισμού τους, όπως εξασθενημένα ή στείρα άτομα ή άτομα με αλλοιωμένες ιδιότητες. Σε εξέλιξη επίσης βρίσκεται και η μελέτη λιγότερο τοξικών και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων. Οι παραπάνω γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες, όπως και η ανεξέλεγκτη κτηνοτροφία και λαθρο-υλοτομία, έχουν επιπτώσεις και στη διάβρωση, απώλεια και ερημοποίηση των εδαφών. Εξάλλου, οι γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες στην ύπαιθρο ανταγωνίζονται τις χρήσεις του νερού στις πόλεις. Έτσι στην ύπαιθρο οι συνέπειες υπερχρήσης του νερού μπορούν να εξελιχθούν σε καταστροφή οικοσυστημάτων, απώλεια γεωργικής παραγωγής, λειψυδρία και ξηρασία. Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων, είτε με άρδευση στάγδην είτε με υπόγεια άρδευση. Με αυτό τον τρόπο, μπορεί να εξοικονομηθεί 50-80% νερό, οπότε έτσι γίνεται λιγότερη σπατάλη λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και μικρότερη διάβρωση στο έδαφος.