Χίος: Η πυρκαγιά στέρησε το δάκρυ της μαστίχας

Τα πύρινα μέτωπα στέρευσαν το δάκρυ της μαστίχας... Τεράστια είναι η οικολογική κι η οικονομική καταστροφή στη Χίο από την καταστροφική πυρκαγιά. Από μια άποψη, η Χίος είναι τυχερή, αφού δεν θρήνησε θύματα. Όμως η καταστροφή που υπέστη το νησί είναι συγκλονιστική. 140.000 δασικές και αγροτικές εκτάσεις καμένες, τεράστιες απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο, ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή και περίπου 460.000 κατεστραμμένα μαστιχόδεντρα. Ωστόσο, η εικόνα του νησιού, με το καμένο δάσος να σβήνει στη θάλασσα, προκαλεί μονάχα θλίψη. Για τη Χίο η παραγωγή μαστίχας είναι το σημαντικότερο κομμάτι της οικονομίας της και ευνοούσε ολόκληρο το νησί. Αυτή ευθύνεται που οι παραγωγοί της δεν είχαν βιώσει τόσο έντονα την κρίση. Σε πολλά από τα μαστιχοχώρια καταστράφηκαν ακόμα και το 90% των δέντρων τους, ενώ για να αποκατασταθεί πλήρως η ζημιά θα πρέπει να περάσουν 20 χρόνια -αν φυσικά οι εκτάσεις δεν καταπατηθούν. Η μαστίχα είναι τεράστιας σημασίας για την οικονομία του νησιού, ενώ το μαστιχόδεντρο αναπτύσσεται αργά και η παραγωγή της μαστίχας δεν είναι δυνατή παρά μόνον μετά από 5 ή 6 χρόνια φύτευσης του. Η μέση ετήσια απόδοση ανά δένδρο είναι 150-180 γραμμάρια μαστίχας, ενώ υπάρχουν και σπάνιες περιπτώσεις δένδρων που παράγουν δύο κιλά, αλλά και θάμνοι που βγάζουν μόνο 10 γραμμάρια. Παρότι μαστιχόδεντρα υπάρχουν σε όλο το νησί, η παραγωγή της μαστίχας γίνεται μόνο στο νότιο τμήμα της Χίου, δηλαδή στα παρακάτω χωριά: Λιθίο, Βέσσα, Ελάτα, Μεστά, Ολύμποι, Πυργί, Αρμόλια, Καλαμωτή, Πατρικά, Φλάτσια, Νένητα, Βουνό, Κοινή, Παγίδα, Καταρράκτης, Έξω Διδύμα, Μέσα Διδύμα, Μερμήγκι, Θολοποτάμιον, Καλλιμασιά, Νεοχώρι, Θυμιανά, Βαβίλοι, Άγιος Γεώργιος Συκούσης. Στα Μαστιχοχώρια οι καλλιεργούμενες εκτάσεις φτάνουν τα 20.000 στρέμματα και τα μαστιχόδεντρα τα 1.150.000. Η μαστίχα έχει πολύ περισσότερες χρήσεις από αυτές που είναι γνωστές στους καταναλωτές. Η πιο ευρεία από αυτές είναι ως τσίχλα ή άρωμα για τη ζαχαροπλαστική, ενώ γνωστό είναι και το λικέρ μαστίχας. Το μαστιχέλαιο χρησιμοποιείται επίσης στην επιπλοποιία και στην κατασκευή μουσικών οργάνων. Επίσης στην ιατρική, ορθοδοντική, αρωματοποιΐα, κλπ. Στην Κύπρο, οι σπόροι (κόκκοι) του σχίνου, που μοιάζουν με αυτούς του πιπεριού, χρησιμοποιούνται ολόκληροι ως καρύκευμα στα χωριάτικα λουκάνικα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η τουρκική ηγεσία επέτρεπε στους Έλληνες κατεκτημένους την καλλιέργεια των μαστιχόδεντρων, γεγονός που αποδεικνύει ότι ακόμη κι ο εχθρός αναγνώριζε τη μοναδική και σημαντική αξία αυτής της καλλιέργειας. Δυστυχώς, όμως, δεν τελείωσε ακόμη η ιστορία. Το μέγεθος της καταστροφής θα φανεί ολοκληρωτικά με τις πρώτες βροχές. Η Χίος, που και στο παρελθόν έχει πληγεί από καταστροφικές πλημμύρες, έρχεται τώρα με λεηλατημένα τα δάση της να αντιπαρατεθεί με μια νέα απειλή, χωρίς καν αντιπλημμυρικές υποδομές. Οι κάτοικοι εκτιμούν πως ό,τι δεν έχασαν τώρα, θα το χάσουν το χειμώνα. Η ελπίδα της Χίου να σωθεί είναι να τηρηθεί ο νόμος που προβλέπει άμεση αναδάσωση των καμένων περιοχών. Υπό την απειλή αυθαιρεσιών και ανεμογεννητριών, θα πρέπει να δοθεί σκληρή μάχη ώστε το νησί των “δέντρων που πληγώναμε” να μπορέσει να ξανασταθεί στα πόδια του. Το θέμα επιμελήθηκε o μαθητής της Ομάδας Περιβαλλοντικής Αγωγής: Χάρης Παρλακίδης του τμήματος Γ1